Vaccinaties
Vaccinaties beschermen zowel individuele personen als de volledige bevolking tegen een aantal infectieziekten.
Een vaccin zet het lichaam aan afweerstoffen aan te maken tegen een bepaalde ziektekiem. Je bent dan beschermd tegen de ziekte zonder ze door te maken. De eventuele nevenwerkingen van een vaccin staan niet in verhouding tot de ernst van de ziekte waartegen je wordt ingeënt.
Belang van vaccinaties
Hoewel er soms berichten opduiken die mensen doen twijfelen aan het nut van vaccinaties is er geen reden om de betrouwbaarheid en het belang ervan in vraag te stellen. Vaccins voorkomen jaarlijks het overlijden van 2,5 miljoen kinderen.
Samenstelling en werking van vaccins
Vaccinatie kan sommige infectieziekten, veroorzaakt door een virus of bacterie, voorkomen omdat het lichaam gestimuleerd wordt om antistoffen aan te maken tegen een bepaalde ziektekiem. Door deze eerste kennismaking met het antigen, door vaccinatie, leert het immuunsysteem hoe het bij confrontatie met het antigen in de omgeving, het virus of de bacterie, de ziektekiem kan overwinnen waardoor de ziekte niet zal doorbreken.
Toediening van vaccins
Je kunt je bij verschillende instanties laten vaccineren.
- Voor kinderen tot drie jaar kun je terecht in de consultatiebureaus van Kind en Gezin, bij de huisarts of de kinderarts.
- Schoolgaande kinderen kunnen gevaccineerd worden door het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB), de huisarts of de kinderarts. Het CLB zal voorstellen om je kind tijdens de contactmomenten gedurende de schoolloopbaan te vaccineren. Uiteraard wordt enkel een vaccin toegediend na voorafgaande schriftelijke toestemming.
- Als volwassene kun je terecht bij de huisarts, voor sommige vaccins bij de arbeidsgeneeskundige dienst van je werk en tijdens de zwangerschap bij je gynaecoloog.
- Voor sommige reisvaccinaties moet je contact opnemen met een erkend vaccinatiecentrum. Dat is bijvoorbeeld het geval voor gele koorts, Japanse encefalitis en hondsdolheid.
De manier waarop een vaccin wordt toegediend, is een belangrijke keuze. Dit hangt onder meer af van de samenstelling van het vaccin.
- Injectie
- In de spiermassa (intramusculair)
- Net onder de huid (intradermaal)
- In de laag net onder de huid en boven de spiermassa (subcutaan)
- Via de mond (oraal) met druppeltjes
- Via de neus (intranasaal) met een spray
Overzicht
Doorheen je leven krijg je verschillende vaccins toegediend. Het is belangrijk hier een goed overzicht van te bewaren. Je huisarts speelt hier een centrale rol in, spreek hierover. Vroeger werd vooral gebruik gemaakt van vaccinatiekaarten. Recenter toegediende vaccins worden ook digitaal geregistreerd, onder meer via het globaal medisch dossier bij je huisarts.
Gezondheidswerkers kunnen al verschillende jaren de toegediende vaccins noteren in het elektronische bestel- en registratiesysteem Vaccinnet. Deze gegevens kun je nu ook zelf raadplegen dankzij de MyHealthViewer van Vitalink en het Collaboratief Zorgplatform (CoZo).
Kostprijs
De vaccins opgenomen in het basisvaccinatieschema worden door de Vlaamse overheid gratis te beschikking gesteld van diensten en artsen die de vaccinatie uitvoeren. Wanneer je dus een beroep doet op Kind en Gezin of het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB) is het vaccineren van je kind gratis.
Ga je naar de huisarts of kinderarts, is het vaccin gratis maar betaal je wel het remgeld voor de raadpleging.
Vaccinatieveiligheid
Vaccinatie is de eenvoudigste en veiligste manier om afweerstoffen op te bouwen. Vaccins worden pas op de markt gebracht na jarenlange wetenschappelijke studies en testen. Maar net zoals bij andere geneesmiddelen kunnen er ook bijwerkingen optreden. Ernstige nevenwerkingen zijn uiterst zeldzaam.
Vaccinaties aanbevolen door de Hoge Gezondheidsraad zijn veilig en effectief. Ze vallen onder de wet- en regelgeving voor geneesmiddelen en voldoen aan strenge internationale eisen voor kwaliteit en veiligheid. Elk vaccin is streng getest doorheen verschillende onderzoeksfasen voor het op de markt komt en wordt ook nadien regelmatig opnieuw beoordeeld.
Van infectieziekte tot vaccin
De ontwikkeling van een vaccin vindt plaats via een complex stappenproces waarbij de veiligheid en doeltreffendheid uitgebreid worden getest. Er zijn verschillende onafhankelijke instanties betrokken die nauwgezet tijdens de pré- tot post-productie de kwaliteit van het vaccin opvolgen.
