Verhoogde tegemoetkoming - uitgebreide toelichting
De verhoogde tegemoetkoming biedt mensen met een laag inkomen een hogere terugbetaling van hun gezondheidszorg, naast andere financiële voordelen.
De verhoogde tegemoetkoming (VT) verlaagt de kosten voor deze mensen en kan de toegang tot gezondheidszorg voor iedereen verbeteren.
Iedereen met een laag inkomen kan een aanvraag indienen om te controleren of hij of zij in aanmerking komt voor de verhoogde tegemoetkoming (BVT-statuut). Het ziekenfonds voert een inkomensonderzoek uit en kent het recht op verhoogde tegemoetkoming toe als het inkomen onder een bepaalde grens ligt. In sommige gevallen is het recht op de VT automatisch.
Wie kan verhoogde tegemoetkoming ontvangen?
Om in aanmerking te komen voor verhoogde tegemoetkoming moet aan een van de volgende twee voorwaarden worden voldaan:
1. Een specifieke uitkering ontvangen, een wees, een kind met een beperking of een niet-begeleide minderjarige (NBM) zijn.
Het ziekenfonds kan het recht op VT automatisch toekennen op basis van een ontvangen uitkering of een bijzonder statuut. Je hebt automatisch recht op VT als je een van de volgende uitkeringen ontvangt:
- leefloon (LL) of gelijkwaardige steun van het OCMW gedurende minstens 3 volledige en opeenvolgende maanden
- inkomensgarantie voor ouderen (IGO)
- uitkeringen voor personen met een beperking ouder dan 21 jaar (en jonger dan 65 jaar): een vervangingsinkomen (IVT) of een integratietegemoetkoming (IT)
- tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB) in het Waals Gewest (exclusief de Duitstalige Gemeenschap) of Brussel, of zorgbudget voor ouderen in Vlaanderen.
Dit geldt sinds 01-01-2023 niet langer voor de Duitstalige Gemeenschap. Dat heeft maken met het feit dat een voorafgaand inkomensonderzoek door de bevoegde instantie wettelijk verplicht is voor het automatische recht op de verhoogde tegemoetkoming. Omdat de Duitstalige Gemeenschap niet langer een inkomensonderzoek uitvoert voorafgaand aan de toekenning van de THAB, is er geen wettelijke basis meer voor het openen van het automatische recht op de verhoogde tegemoetkoming. Daarom moeten we nu een inkomensonderzoek uitvoeren met een referentieperiode van een maand. - sociale toeslag op de kinderbijslag (KB+): voor kinderen met een beperking of stoornis, erkend als (lichamelijk of geestelijk) gehandicapt voor minstens 66% en met 4 punten in de eerste pijler van de medisch-sociale schaal
Je hebt ook automatisch recht op de VT als je ingeschreven bent bij het ziekenfonds als:
- wees (jonger dan 25 jaar)
- niet-begeleide minderjarige (NBM)
In al deze gevallen is geen verdere actie nodig. Het ziekenfonds ontvangt de informatie van de betreffende overheden. Het analyseert het inkomen van de persoon niet. Het kent de VT toe aan het volledige huishouden, d.w.z. de rechthebbende, zijn/haar partner (gehuwd, wettelijk of feitelijk samenwonend) die op hetzelfde adres woont, en de personen ten laste.
2. Een bepaald inkomensplafond niet overschrijden
Het recht op verhoogde tegemoetkoming kan ook worden toegekend op basis van een inkomensonderzoek uitgevoerd door het ziekenfonds.
De VT wordt toegekend aan huishoudens waarvan het belastbare bruto jaarinkomen niet hoger was dan € 25.630,67, vermeerderd met € 4.744,94 per bijkomend gezinslid (bedragen op 1 januari 2024), het jaar voorafgaand aan de aanvraag (bijvoorbeeld inkomen 2023 voor aanvragen ingediend in 2024).
Opmerking: het inkomen dat in aanmerking wordt genomen, is dat van het voorgaande jaar, tenzij het sindsdien aanzienlijk is gestegen. In dat geval is de berekening gebaseerd op het inkomen op het moment van de aanvraag.
Als een van de gezinsleden zich op het moment van de aanvraag in een van de onderstaande situaties bevindt, kan het recht op VT worden verkregen op basis van een hoger inkomensplafond en rekening houdend met het inkomen over een kortere periode (1 maand in plaats van 1 jaar).
Dit wordt een 'indicator' genoemd, omdat deze situaties wijzen op een daling of stabilisatie van het inkomen.
Het bedrag dat niet mag worden overschreden (bruto per jaar) is € 27.550,86 , vermeerderd met € 5.100,42 per bijkomend gezinslid (bedragen op 1 mei 2024). Het bruto jaarinkomen van het huishouden wordt berekend op basis van het inkomen van de maand voor de aanvraag (of van de aanvraag), vermenigvuldigd met 12 (+ de verschillende voordelen).
De betrokken personen zijn:
- gepensioneerden
- personen met een beperking
- personen die een overlevingspensioen ontvangen
- personen die een invaliditeitsuitkering ontvangen
- in disponibiliteit gestelde ambtenaren die ten minste 3 maanden met ziekteverlof zijn
- militairen die om gezondheidsredenen tijdelijk buiten dienst zijn gesteld voor ten minste 3 maanden
- eenoudergezinnen (zie voor meer info 'Indicator eenoudergezin: wat betekent dat?')
- personen die sinds minstens 3 maanden ononderbroken arbeidsongeschikt of volledig werkloos zijn, of een combinatie van beide
- zelfstandigen die minstens 3 maanden overbruggingsrecht genieten
- ontvangers van een zorgtoeslag voor ouderen (voormalige THAB) toegekend door de Duitstalige Gemeenschap
- personen opgenomen in de proactieve stroom (lijst van huishoudens die mogelijk recht hebben op VT, geïdentificeerd door een gegevensuitwisseling tussen overheden)
Belangrijk: Een verhoging van het plafond voor een bijkomende persoon is mogelijk voor een kind met gedeeld ouderschap, in het huishouden van elk van de ouders.
Het plafond van het huishouden van de ouder die het kind niet ten laste heeft in zijn dossier bij het ziekenfonds kan worden verhoogd, op voorwaarde dat het kind ten laste is van het huishouden van de andere ouder. Dit geldt onder de volgende voorwaarden:
- Het kind moet gemiddeld 2 dagen per week bij deze ouder verblijven.
- Het kind mag niet ouder zijn dan 25 jaar.
- Er moet een verklaring op erewoord worden ingevuld met:
- de verklaring dat het kind minimaal 2 dagen per week wordt gehuisvest;
- de verklaring dat het kind ten laste is van het huishouden van de andere ouder;
- de identiteit van de ouder waarvan het huishouden het kind ten laste heeft;
- het inkomen van het kind.
Voordelen van het BVT-statuut en bijkomende financiële bescherming
Met het statuut van begunstigde van de verhoogde tegemoetkoming (BVT) betaal je eerst en vooral minder voor je gezondheidszorg. Je krijgt ook voordelen in andere domeinen zoals openbaar vervoer, verwarming en kinderopvang ...
Goed om te weten: het attest waarmee BVT-rechthebbenden bepaalde voordelen kunnen verkrijgen, kan worden gedownload op Mijn CM.
Voordelen in de gezondheidszorg
Goedkopere gezondheidszorg
VT-rechthebbenden ontvangen een hogere terugbetaling van hun gezondheidszorg: hun eigen bijdrage is lager voor medische en paramedische prestaties (bij de arts, tandarts, kinesist…), eerstelijns psychologische zorg, medische onderzoeken, ziekenhuisopnames en in de apotheek (voor bepaalde medicijnen).
Voordeel voor kinderen en jongeren
Voor kinderen en jongeren tot en met 24 jaar met verhoogde tegemoetkoming is er geen remgeld bij een consultatie of bezoek aan een huisarts of specialist, op voorwaarde dat een globaal medisch dossier (GMD) is geopend bij de behandelende arts.
Verplichte sociale derdebetalersregeling
De BVT-patiënt betaalt alleen het eigen aandeel bij een consultatie bij de huisarts.
De sociale maximumfactuur
Voor BVT-rechthebbenden betaalt het ziekenfonds alle remgelden boven een totaal van € 516,92 aan remgelden per kalenderjaar terug (bedrag 2024). Sommige BVT-rechthebbenden zijn echter uitgesloten van de sociale MAF. Dit geldt voor ontvangers van de integratietegemoetkoming van wie de partner een inkomen heeft. Lees meer over inkomen voor personen met een handicap.
Let op: Deze uitsluiting is alleen van toepassing als het recht op VT uitsluitend op basis van dit voordeel is toegekend. Met andere woorden, als de persoon in kwestie een ander recht op VT geniet, bijvoorbeeld als persoon ten laste (afgeleid recht) of op basis van de status van NBM, is de sociale MAF wel van toepassing. Lees meer over de maximumfactuur.
Voordelen CM
Herstel
Hogere tegemoetkoming voor een verblijf in een herstelverblijf van CM.
Andere voordelen van het BVT-statuut
Openbaar vervoer
- 50% korting op reizen in de 2e klasse met de NMBS
- voordelige tarieven bij De Lijn, de TEC, en de MIVB.
Verwarming
Verwarmingstoelage toegekend door het Sociaal Verwarmingsfonds voor stookolie, propaan geleverd in bulk en petroleum gekocht aan de pomp (onder voorwaarden). Meer informatie op verwarmingsfonds.be.
Telefoon en internet
Sinds 01-03-2024 levert de VT in dit kader geen voordeel meer op. BVT-rechthebbenden die vóór 01-03-2024 van het sociale telefoon- of internettarief profiteerden, behouden hun korting zolang er niets verandert in hun situatie en abonnement. Er is een nieuw sociaal internetaanbod gecreëerd (niet gekoppeld aan het BVT-statuut).
Gewestelijke voordelen
- Lagere bijdrage aan de Vlaamse zorgverzekering.
- Franstalige gemeenschap: gratis kinderopvang in door ONE gesubsidieerde crèches (exclusief privécrèches).
- Sommige provincies of gemeenten voorzien andere voordelen. Aarzel niet om informatie in te winnen.
Bijkomende financiële bescherming
Naast de verhoogde tegemoetkoming bestaan er andere maatregelen voor mensen in een moeilijke financiële situatie.
De maximumfactuur (MAF) op basis van inkomsten
Naast de sociale MAF voor BVT-rechthebbenden (terugbetaling van remgeld boven een totaal van € 516,92 - bedrag 2024), bestaat er ook een andere maximumfactuur, gekoppeld aan het inkomen (MAF-inkomen). In dit geval is het plafond van de remgelden afhankelijk van het inkomen van het huishouden. Als bijvoorbeeld het inkomen van je huishouden in 2023 niet hoger was dan € 12.681,18 netto, geldt een plafond van € 254,99 (bedragen 2024). Andere plafonds zijn voorzien voor verschillende inkomenscategorieën. De MAF (sociaal en op basis van inkomsten) is automatisch: je krijgt een automatische terugbetaling van de remgelden die het plafond overschrijden dat met je situatie overeenkomt.
Lees meer over de maximumfactuur.
Derde betaler
Als je zorgverlener de derdebetalersregeling toepast, betaal je alleen de eigen bijdrage (remgeld), zonder het volledige bedrag van de consultatie voor te schieten en de terugbetaling af te wachten. Dat geldt ook voor mensen die geen recht hebben op verhoogde tegemoetkoming.
Hoe vraag je de verhoogde tegemoetkoming aan en andere vragen?
Als je inkomen laag is maar je niet automatisch recht hebt op verhoogde tegemoetkoming, kun jezelf een aanvraag indienen bij CM. Je adviseur bij het ziekenfonds zal je dossier onderzoeken.
Brengt CM haar leden op de hoogte als hun inkomen een aanvraag voor verhoogde tegemoetkoming mogelijk maakt?
Niet noodzakelijk. Momenteel zijn niet alle leden met een laag inkomen bij CM bekend.
CM neemt zelf contact op met sommige leden om hen uit te nodigen hun inkomsten te controleren en dus hun mogelijke recht op verhoogde tegemoetkoming te verifiëren. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij pensionering of bij het ontvangen van een invaliditeitsuitkering.
Er is ook een proactieve controle ingesteld. Dankzij deze controle kunnen ziekenfondsen mogelijke begunstigden van de verhoogde tegemoetkoming identificeren en informeren. Ze worden uitgenodigd om contact op te nemen met hun ziekenfonds om een aanvraag in te dienen. Een evaluatie heeft aangetoond dat bijna één op de vijf personen met wie contact werd opgenomen het recht op VT had verkregen na een dergelijke proactieve actie.
Hoe werkt het? De ziekenfondsen sturen een lijst met personen naar het Riziv, dat op zijn beurt de inkomensgegevens opvraagt bij de FOD Financiën. Het ziekenfonds kent het exacte bedrag van het inkomen niet, maar krijgt een signaal als iemand onder het plafond zit. De betrokkenen worden vervolgens door hun ziekenfonds gecontacteerd om een aanvraag in te dienen.
Het signaal van de FOD Financiën is indicatief: het geeft geen definitief antwoord over bijvoorbeeld de juiste samenstelling van het huishouden. Er moet dus een inkomensonderzoek worden uitgevoerd.
Wat is de procedure als ik zelf een aanvraag indien?
- Maak een afspraak bij een CM-kantoor en verzamel de bewijzen van je inkomen (meest recente documenten):
- aanslagbiljet personenbelasting (voor elk gezinslid ouder dan 18 jaar, ook zonder inkomen)
- loonstroken
- rekeningafschriften of bewijs van pensioen (ook buiten België), aanvullend pensioen, arbeidsongeval, beroepsziekte
- bewijzen van groeps- en levensverzekeringen, pensioensparen
- aanslagbiljet van de onroerende voorheffing
- bewijzen van roerende goederen (kapitaal, aandelen ...)
- bewijzen van andere inkomsten (werkloosheidsuitkeringen, eindejaarspremie, vakantiegeld, alimentatie ...)
- Ga naar CM. Neem je elektronische identiteitskaart, pincode en de documenten die je hebt voorbereid mee.
- Na je afspraak heb je 2 maanden de tijd om je aanvraagdossier aan te vullen en eventuele ontbrekende bewijsstukken toe te voegen.
- Zodra je aanvraagdossier compleet is, wordt het geanalyseerd om te controleren of je recht hebt op verhoogde tegemoetkoming. CM informeert je vervolgens over het resultaat.
Wat gebeurt er als mijn verklaring op erewoord niet correct is?
Als je verklaring op erewoord niet correct is omdat je opzettelijk bepaalde inkomsten hebt verzwegen, zul je het ten onrechte ontvangen geld moeten terugbetalen. De wet voorziet ook in een boete.
Welke inkomsten worden in aanmerking genomen als ik zelf een aanvraag voor de verhoogde tegemoetkoming indien?
Als je zelf een aanvraag hebt ingediend omdat je niet automatisch recht hebt op verhoogde tegemoetkoming, wordt een inkomensonderzoek uitgevoerd om te controleren of je een bepaald inkomensplafond niet overschrijdt, bepaald op basis van een referentieperiode.
Om het totale bruto belastbare inkomen van je huishouden te berekenen, worden al je inkomsten, evenals die van je partner en de personen ten laste in het huishouden, opgeteld:
- beroepsinkomsten
- pensioen
- uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid en invaliditeit
- werkloosheidsuitkeringen
- alimentatie
- roerende en onroerende inkomsten
- inkomsten uit het buitenland
- …
Sommige inkomsten worden niet in aanmerking genomen: kinderbijslag, uitkeringen voor personen met een beperking en beroepsinkomsten van kinderen (bijvoorbeeld de inkomsten van een studentencontract) als ze op het moment dat ze werken nog recht hebben op kinderbijslag.
Wordt het inkomen van mijn partner in aanmerking genomen als we niet als wettelijk samenwonend zijn geregistreerd?
Het inkomen van je partner wordt in aanmerking genomen, zelfs als jullie niet getrouwd zijn of wettelijk samenwonen, als jullie allebei op hetzelfde adres ingeschreven zijn en je verklaart dat jullie partners zijn bij het indienen van de aanvraag voor de verhoogde tegemoetkoming.
Op welke periode is het inkomensonderzoek gebaseerd?
In principe is de referentieperiode het kalenderjaar voorafgaand aan de aanvraag. Er wordt een uitzondering gemaakt voor mensen die zich in een van de volgende situaties bevinden, mits ze een stabiel inkomen hebben (dit worden 'indicatoren' genoemd):
- gepensioneerden
- personen met een beperking
- personen die een overlevingspensioen ontvangen
- personen die een invaliditeitsuitkering ontvangen
- in disponibiliteit gestelde ambtenaren die ten minste 3 maanden met ziekteverlof zijn
- militairen die om gezondheidsredenen tijdelijk buiten dienst zijn gesteld voor ten minste 3 maanden
- eenoudergezinnen (zie voor meer info 'indicator eenoudergezin: wat betekent dat?')
- personen die sinds minstens 3 maanden ononderbroken arbeidsongeschikt zijn of volledig werkloos, of een combinatie van beide
- zelfstandigen die minstens 3 maanden overbruggingsrecht genieten
- ontvangers van een zorgtoeslag voor ouderen (voormalige THAB) toegekend door de Duitstalige Gemeenschap
- personen opgenomen in de proactieve stroom (lijst van huishoudens die mogelijk recht hebben op de VT, geïdentificeerd door een gegevensuitwisseling tussen overheden)
Het inkomen waarmee rekening wordt gehouden, is dat van de maand voorafgaand aan de aanvraag (of de maand van de aanvraag als de situatie nieuw is). Het jaarlijkse inkomen van het huishouden wordt dan als volgt berekend: maandelijks inkomen x 12 + de verschillende voordelen.
Komt iedereen in aanmerking voor de verhoogde tegemoetkoming?
Ja. Iedereen die aan een van de bovengenoemde voorwaarden voldoet, kan recht hebben op verhoogde tegemoetkoming.
Wie heeft recht op de verhoogde tegemoetkoming binnen een huishouden?
Als je automatisch recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming, geldt dit ook voor je partner en de personen ten laste in je huishouden.
Als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming na een eigen aanvraag en je de titularis bent, geldt ze ook voor je partner en de personen ten laste.
Als je een persoon ten laste bent, geldt dit ook voor de titularis, de andere personen ten laste en de partner.
Indicator eenoudergezin: wat betekent dit?
Deze situaties zijn gebaseerd op drie cumulatieve voorwaarden naast de inkomensvoorwaarde:
- De aanvrager moet alleen of met zijn/haar kinderen wonen.
- Minstens één van de kinderen moet als kind ten laste aangesloten zijn in het huishouden van één van zijn ouders.
- De aanvrager moet samenwonen met een of meer van zijn/haar kinderen. Dit kan worden bewezen op basis van het rijksregister of op basis van een ondertekende verklaring op erewoord over het deelouderschap.
Er zijn nog andere specifieke situaties waarin bijvoorbeeld een grootouder kan profiteren van de indicator 'eenoudergezin'. Neem contact op met je ziekenfonds om te weten of je in aanmerking komt.
Vanaf wanneer is de verhoogde tegemoetkoming van toepassing?
Als je automatisch recht hebt op verhoogde tegemoetkoming, geldt dit vanaf de dag dat je voldoet aan de voorwaarde voor het automatische recht. De uitkering voor personen met een beperking geeft bijvoorbeeld recht op verhoogde tegemoetkoming vanaf de dag dat de uitkering wordt ontvangen.
Als je zelf een aanvraag hebt ingediend, hangt de ingangsdatum af van het type inkomensonderzoek.
- Als je inkomen wordt berekend op basis van het voorgaande jaar, geldt de verhoogde tegemoetkoming vanaf de eerste dag van het kwartaal waarin de aanvraag is ingediend.
- Als je inkomen wordt berekend op basis van de vorige of lopende maand (je hebt een ‘indicator’ van lage en stabiele inkomsten), geldt de verhoogde tegemoetkoming vanaf de eerste dag van die maand. Uitzondering: als de aanvraag binnen 3 maanden na een verandering van situatie is ingediend (bijvoorbeeld pensioen of invaliditeit), geldt de verhoogde tegemoetkoming vanaf de eerste dag van de maand waarin je situatie is veranderd.
Hoe lang heb ik recht op de verhoogde tegemoetkoming?
Het automatische recht op de verhoogde tegemoetkoming geldt tot 31 december van het volgende jaar. Het wordt elk jaar verlengd als je aan de voorwaarden van het voorgaande jaar voldoet.
Als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming na een inkomensonderzoek, geldt het recht tot de controles aantonen dat je situatie is veranderd en je niet langer aan de voorwaarden voldoet.
Moet ik wijzigingen in mijn gezins- of financiële situatie melden?
Niet in het kader van de VT: CM voert zelf regelmatig controles uit om te verifiëren of je situatie is veranderd en of je nog steeds aan de voorwaarden voldoet.
Maar in het algemeen moet je CM informeren als je gezins- of financiële situatie verandert, of als je arbeidsongeschikt bent.
Hoe weet ik of ik recht heb op verhoogde tegemoetkoming?
CM informeert je wanneer het recht wordt toegekend. Je vindt die informatie in je profiel op Mijn CM. Daar kun je ook het attest downloaden dat je status bewijst, bijvoorbeeld om bepaalde voordelen te verkrijgen.