Recht op geïnformeerde toestemming & gezamelijke besluitvorming
Jij beslist mee over je eigen zorg. Voor elke behandeling of ingreep heb je het recht om eerst alle nodige informatie te krijgen. Pas daarna geef jij toestemming. Zo neem je samen met je zorgverlener de beste beslissing voor jouw gezondheid.
Wat houdt dit recht in?
- Jij beslist mee over elke ingreep of behandeling.
- De zorgverlener informeert jou duidelijk over wat er gaat gebeuren. Dit betekent dat zij:
• informatie afstemmen op jouw persoonlijke situatie (zowel op medisch vlak als wat voor jou belangrijk is);
• jou uitnodigen om vragen te stellen;
• de tijd nemen zodat jij alles goed kan begrijpen;
• jou de informatie ook schriftelijk bezorgen als je dat vraagt. - Jij kan je toestemming geven, weigeren of op elk moment terug intrekken.
Jij en je zorgverlener werken dus samen als partners om tot een beslissing te komen.
Wat moet je weten voor je beslist?
De zorgverlener geeft jou tijdig en op maat uitleg over:
- het doel, de aard, de dringendheid en de duur van de behandeling;
- mogelijke bijwerkingen of risico’s;
- nazorg en wat je mag verwachten na de ingreep;
- andere opties of alternatieven;
- andere info die voor jou belangrijk is, zoals wettelijke regels die de zorgverlener moet volgen bij de behandeling;
- alle kosten (ook supplementen of niet-terugbetaalde kosten).
Je mag altijd vragen om deze info ook op papier of digitaal te krijgen.
Hoe geef je toestemming?
Er zijn verschillende manieren om toestemming te geven. Maar zowel jij als je zorgverlener mogen altijd vragen om de toestemming schriftelijk vast te leggen in jouw dossier.
Johan krijgt uitleg over een geplande ingreep en de mogelijke risico’s. Na het gesprek beslist hij bewust om akkoord te gaan en geeft hij zijn toestemming voor de operatie.
Het is voor iedereen nuttig om vooraf na te denken over zijn of haar zorgvoorkeuren.
Ontdek meer over vroegtijdige zorgplanningWat als je weigert?
Je mag altijd weigeren of je toestemming intrekken. Je hoeft daar geen reden voor te geven.
Bespreek dit wel op voorhand met je zorgverlener. Die legt je uit wat de gevolgen zijn van je beslissing.
Samen kunnen jullie bekijken of er andere behandelingen zijn waar je wél mee akkoord gaat.
Jij of je zorgverlener kan vragen om je weigering of intrekking schriftelijk in je dossier te zetten.
Wanneer beslist iemand anders?
Soms kan je zelf niet meer beslissen. Bijvoorbeeld:
- Je bent wilsonbekwaam (bv. door een coma). Dan beslist jouw vertegenwoordiger.
- Bij spoed en als er geen vertegenwoordiger is, handelt de zorgverlener in jouw belang zonder jouw toestemming. De zorgverlener noteert dit in jouw dossier.
Wilsverklaring
Wil je vooraf al aangeven wat je wel of niet wil? Dat kan via een voorafgaande wilsverklaring. Deze wordt schriftelijk (op papier of elektronisch) vastgelegd voor het geval je later zelf niet meer kan beslissen.
Er bestaan twee soorten wilsverklaringen:
Een wilsverklaring opstellen doe je best in overleg met een zorgverlener. Je moet dit doen op een moment dat je als patiënt nog zelf je rechten kan uitoefenen.
Tip: vertel jouw vertrouwenspersoon of vertegenwoordiger dat je zo’n verklaring hebt. Zij kunnen het later doorgeven aan je zorgverleners.
Wist je dat...
Je altijd informatie mag opvragen over jouw medische kosten? Enkele tips:
- Vraag een kostenraming bij ziekenhuisopname.
- Bespreek kosten vooraf met je zorgverlener.
- CM kan je helpen om jouw ziekenhuisfactuur te controleren.
