Logopedie: hoe weet je of je kind het nodig heeft?
Elk kind leert op zijn tempo. Sommige kinderen zijn trager in hun spraak- en taalontwikkeling dan leeftijdsgenoten. Maar als je de indruk hebt dat je kind bepaalde vaardigheden niet tijdig leert, is het belangrijk om dit op te merken en eventueel met logopedie te beginnen.
Leeftijdsgebonden signalen
Tijdens hun eerste levensjaar leren kindjes hun stem te gebruiken: ze brabbelen. Ze leren zuigen, slikken en ook fruit- en groentepap eten. Wees alert als:
- je kind zijn stem weinig gebruikt of weinig brabbelt;
- je kind weinig contact maakt met volwassenen;
- je vermoedt dat je baby slecht hoort;
- je kind moeilijkheden heeft bij het eten;
- het tongriempje van je kind verkort is.
Tussen de leeftijd van 1 tot 2 jaar leren kindjes zich uitdrukken en zeggen ze hun eerste woordjes. Wees alert op een probleem in volgende gevallen:
- je kind probeert geen woordjes te zeggen of drukt zich niet uit met gebaren;
- je kind lijkt slecht te horen of lijkt weinig commando's te begrijpen;
- je kind is niet alert;
- je kind treedt moeilijk 'in contact' met andere kindjes;
- je kind spreekt weinig rond de leeftijd van twee.
Kinderen van 3 tot 4 jaar leren steeds meer woordjes. Ook hun zinsconstructies worden complexer. Wees alert op een probleem in de spraak- en taalontwikkeling in volgende gevallen:
- je kind spreekt onduidelijk (blijft klanken of lettergrepen verwisselen van plaats, of kort lange woorden in);
- je kind kent weinig woorden, heeft moeite met het vinden van woorden of spreekt een eigen taal;
- je kind maakt nog grote grammaticale fouten;
- je kind praat erg beperkt: weinig of geen zinnen;
- je kind stopt niet om te luisteren naar commando's, er is slecht contact en/of het heeft moeilijkheden om korte instructies op te volgen;
- stamelen of stotteren is op 3 jaar nog normaal, maar stottert je kind na die leeftijd nog of gaat het lange tijd door met stamelen of stotteren, dan kan dit wijzen op een probleem.
Kinderen tussen 5 tot 6 jaar leren steeds beter communiceren. Het is raadzaam om een logopedist te raadplegen voor controle en eventuele correctie wanneer ze op die leeftijd nog moeilijkheden hebben:
- met het uitspreken van de r, s, l , k en andere klanken;
- met spreken: onduidelijk spreken of stotteren;
- om de gesproken taal te begrijpen.
Signalen die niet leeftijdsgeboden zijn
Er zijn signalen die niet leeftijdsgeboden zijn bij het spreken, stemgebruik, lezen, schrijven en taalgebruik. Stel je een of meerdere signalen vast, dan is logopedisch advies aangewezen.
Je kind:
- lijkt vragen en opdrachten niet te begrijpen;
- is een jaar achter op de normale spraak- en taalontwikkeling van leeftijdsgenoten;
- spreekt met te veel of te weinig neusklank;
- is vaak hees;
- wordt omwille van zijn spreken geremd of geplaagd;
- stottert al langer dan een half jaar;
- praat heel eentonig, extra luid of zeer stil;
- praat erg snel, laat vele klanken weg, vervormt woorden;
- heeft moeilijkheden met lezen of schrijven;
- vertoont spraakmoeilijkheden en gebitsafwijkingen;
- komt uit een gezin, familie met spraak- en taalproblemen.
