4 feiten en fabels over koorts bij kinderen
De opvang belt: je kind heeft 38 graden of meer koorts en moet naar huis. Wat is een normaal verloop van de meeste infecties? Wanneer zijn antibiotica nodig? Kinderinfectioloog professor Daan Van Brusselen (UAntwerpen) onderscheidt feit van fabel.
'De meest voorkomende oorzaak van koorts bij kinderen is een banale verkoudheid'
Daan van Brusselen
1. Kinderen maken makkelijk 3 tot 4 dagen koorts als ze ziek zijn
FEIT
‘De meest voorkomende oorzaak van koorts bij kinderen is een banale verkoudheid. Het is normaal dat je kind er gemiddeld 3 tot 4 dagen koorts van heeft. Behandel met koortswerende middelen zoals paracetamol. Het gaat om een virale infectie, antibiotica hebben dus geen zin. Er is wel reden tot ongerustheid als je kind slap of suf is, veelvuldig braakt, niet meer wil eten, weinig plast, de koorts moeilijk zakt of je kind ook tijdens koortsvrije periodes niet meer wil spelen. Is je kind jonger dan 6 maanden en heeft het meer dan 38,5°C koorts? Ga dan altijd naar de dokter.’
2. Bij een oor- of keelontsteking is altijd antibiotica nodig
FABEL
‘Antibiotica werken enkel tegen bacteriële infecties. Slechts weinig oor- en keelontstekingen worden veroorzaakt door bacteriën. En zelfs als een oorontsteking bacterieel is, zijn antibiotica zelden nodig om te genezen. Voor kinderen jonger dan 6 maanden kunnen antibiotica soms wel nodig zijn. Kinderen tussen 6 maanden en 2 jaar krijgen alleen antibiotica als ze ernstig ziek zijn of als er na 72 uur geen beterschap is. Oudere kinderen genezen meestal vanzelf na enkele dagen. Bij een keelontsteking zonder neusslijmen en braken of diarree kunnen antibiotica soms nodig zijn.’
3. Veelvuldig gebruik van antibiotica kan de darmflora van kinderen veranderen
FEIT
‘In je darmen huizen biljoenen bacteriën, die samen met virussen, gisten en schimmels je microbioom vormen. Antibiotica doden niet alleen de schadelijke bacteriën die je ziek maken, maar ook nuttige bacteriën die essentieel zijn voor een goede gezondheid. Zo kunnen schadelijke bacteriën zich makkelijker vermenigvuldigen. Dat zorgt voor vervelende klachten zoals misselijkheid, buikpijn en diarree. Gelukkig herstelt je microbioom zich meestal snel.’
4. Groene snottebellen wijzen altijd op een bacteriële infectie
FABEL
‘Witte bloedcellen en enzymen geven een groene kleur aan snottebellen, niet bacteriën. Het is dus ook niet nodig om hiervoor lokaal antibiotica toe te dienen in de vorm van neusdruppels. Ook die kunnen de darmflora van kinderen verstoren en ervoor zorgen dat bacteriën resistent worden. Wanneer een kind koortsvrij is, kan het trouwens 2 weken duren vooraleer het geen snottebellen meer heeft en niet meer hoest.’
Antibiotica: enkel als het moet
Redmiddel tegen bacteriën
Een bacterie is een minuscuul wezentje dat op eigen kracht kan overleven en zich vermenigvuldigen. Ze veroorzaken onder andere longontsteking, bacteriële hersenvliesontsteking of wondinfecties. Ziekmakende bacteriën kan je bestrijden met antibiotica. Antibiotica hebben dus geen nut bij virussen zoals griep, COVID-19, RSV, verkoudheid en de meeste vormen van acute bronchitis, keel- en oorontsteking.
Bezint eer ge begint
Volg de instructies van je arts nauwgezet op. Neem de juiste dosis in op het juiste moment en sla nooit een inname over. Neem je antibioticakuur altijd uit zoals voorgeschreven, ook als je je beter voelt. Zo zijn alle bacteriën in je lichaam zeker vernietigd. Heb je na je antibioticakuur nog restjes over? Breng ze dan naar de apotheker. Hou ze nooit zelf bij voor een volgende keer.
Levens redden wordt moeilijker
We gebruiken antibiotica nog te vaak als het niet nodig is en we volgen onze antibioticakuur niet altijd correct. Daardoor zijn bacteriën niet langer gevoelig voor bepaalde antibiotica. Ze worden resistent. Artsen kunnen ernstige ziekten dan moeilijker behandelen. Ook operaties en transplantaties worden risicovoller. Soms kost dat zelfs levens.
'Ook als de koorts weg is, kunnen kinderen nog ruim 2 weken blijven hoesten'
Daan Van Brusselen