Slaapapneu

1. Obstructief slaapapneu

Bij obstructieve slaapapneu stopt de ademhaling door een volledige of gedeeltelijk afsluiting (obstructie) van de luchtweg. Als het zuurstofgehalte gevaarlijk daalt, sturen de hersenen een alarmsignaal uit waardoor de keelspieren zich aanspannen, de luchtwegen weer opengaan en de ademhaling herneemt.

Na een ademstop is het mogelijk dat je wakker schrikt of je ademhaling stokt. Het is ook mogelijk dat je verder slaapt zonder er iets van te merken. Maar ook dan wordt je slaap onderbroken en ondervind je mogelijk de gevolgen van een verstoorde slaap. Obstructieve slaapapneu kan ook gepaard gaan met snurken. Na een aantal keren luid snurken volgt een stilte door de ademstop. De ademhaling herneemt zich met een luide snurk.

Vaak voorkomende klachten bij obstrutief slaapapneu zijn:

• doorslaapproblemen;
• vroegtijdig wakker worden;
• nachtmerries;
• nachtelijke kortademigheid;
• verstikkingsgevoel;
• vaak plassen.

Ondanks deze nachtelijke symptomen ben je er zelf vaak niet van bewust dat je niet goed slaapt. In de meeste gevallen merk je niet dat je ademhaling tijdelijk stopt. Toch kan je levenskwaliteit door het syndroom ernstig verstoord worden:

• ’s Morgens heb je het gevoel niet uitgeslapen te zijn. Dit kan gepaard gaan met hoofdpijn.
• Overdag ben je prikkelbaar en ondervind je concentratie- en geheugenproblemen. Je kunt ook last hebben van stemmingswisselingen.
• Er kunnen depressieve gevoelens, angsten en/of spierpijnen ontstaan.
• Sociale contacten en je huwelijk verlopen moeizamer.
• Vaak is er een verminderd libido. Mannen kunnen bovendien last hebben van impotentie.

Wat kun je zelf doen?

Een aantal aanpassingen in je levensstijl en slaaphygiëne kunnen een eerste stap zijn in de behandeling van obstructieve slaapapneu:

• Hou je gewicht onder controle en probeer indien nodig te vermageren. Laat je hierbij begeleiden door je arts of je diëtist.
• Stop met roken.
• Beperk je alcoholgebruik, zeker vlak voor het slapengaan. Hou het tot twee consumpties per dag en liefst niet dagelijks.
• Vermijd slapen op de rug. Soms is dit al voldoende om je klachten te verminderen. Raadpleeg je huisarts indien je overdag vermoeidheidsklachten ondervindt zoals:
  • slaperigheid;
  • verhoogde prikkelbaarheid;
  • concentratieproblemen;
  • depressieve gevoelens.

Wanneer je arts vermoedt dat je aan obstructief slaapapneu lijdt, zal hij je doorverwijzen naar een slaapcentrum. Daar kan, via een slaaponderzoek, de diagnose gesteld worden en gaat met na wat de beste behandeling is.

Hoe wordt obstructieve slaapapneu behandeld?

Verhoging van de luchtdruk in de luchtwegen (CPAP)

Bij deze behandeling wordt via een maskertje lucht aangevoerd in de neus. Zo ontstaat een positieve luchtdruk die ervoor zorgt dat de luchtweg openblijft en de ingeademde lucht naar de longen kan stromen.

Door deze behandeling nemen de klachten van slaperigheid vlug af en neemt je concentratie opnieuw toe. Na enige tijd herstelt ook de geheugenfunctie. Deze levenslange behandeling vraagt een dagelijkse inspanning van jou en je huisgenoten. De behandeling is enkel doeltreffend wanneer ze correct en voldoende wordt toegepast. In het slaapcentrum krijg je de nodige informatie over de behandeling en leer je hoe je het toestel moet gebruiken.

Slapen in een andere houding

Slaap je op je rug? Dat kan mogelijk de oorzaak zijn van je obstructieve slaapapneu. Het kan dus volstaan om te vermijden dat je op je rug slaapt.
Hoe? Bevestig een tennisbal op de rugzijde van je nachtkledij waardoor je ’s nachts niet op je rug draait.

Vaak wordt een aangepaste slaaphouding gecombineerd met andere behandelingsmethoden.

Apparaatje in de mond (mondprothese)

Bij lichte tot matige obstructieve slaapapneu, waarbij vooral de partner last heeft van het gesnurk, zijn mondprothesen soms een goede oplossing. Ook als je CPAP niet verdraagt of niet kunt gebruiken, bieden ze een mogelijke oplossing.

Afhankelijk van de oorzaak zal het apparaatje tijdens de slaap je onderkaak naar voren houden, het zacht gehemelte omhoog houden of voorkomen dat je tong achteruit zakt. Hierdoor neemt de opening van de keelholte toe, waardoor de lucht vlotter naar de longen stroomt.

Heelkunde

In sommige gevallen kan een heelkundige ingreep soelaas bieden. Is er  een duidelijke anatomische oorzaak? Dan kan dit via een operatie verholpen worden. Een bekend voorbeeld is het verwijderen van de amandelen. Andere mogelijkheden zijn bijvoorbeeld operaties aan het zacht gehemelte, de tong of het kaakgewricht.