Een klein frietje met of zonder additieven?
Iedere Belg bakt weleens frietjes. Snij jij een hele zak aardappelen aan friet of haal je ze in de supermarkt? Diëtiste Leen Seminck vertelt of we ons aardappelschilmes moeten scherpen of niet. ‘Frietjes met een lange lijst aan ingrediënten laat je beter in de koeling liggen.’
Als je zelf frietjes maakt, is er maar één ingrediënt: aardappel. Dat is geen bewerkt voedingsmiddel. Om de frietjes op te eten moet je ze natuurlijk nog bakken in olie. Bij diepvriesfrieten verschilt het per merk hoe bewerkt ze zijn.
Als er op de ingrediëntenlijst staat dat de frietjes bestaan uit 96 procent aardappel en 4 procent zonnebloemolie, komen de ingrediënten op hetzelfde neer als die van verse frietjes. Je bakt beide soorten nog in olie. Op andere verpakkingen kun je lezen dat er additieven zoals gemodificeerd zetmeel, rijstmeel, zout, dextrine, dextrose en kurkumaextract aan de frietjes werden toegevoegd. Die zijn al meer bewerkt.
Bewerkt versus ultrabewerkt
In bewerkte voeding zitten ingrediënten die van nature niet in het product thuishoren. ‘Deze additieven noemen we E-nummers. Ze zorgen ervoor dat je voedingsmiddelen langer kunt bewaren, zodat ze een mooiere kleur of betere smaak hebben’, zegt diëtiste Leen Seminck. ‘Volkoren brood, diepvriesgroenten en yoghurt zijn andere voorbeelden van bewerkte voeding. Bewerkte voeding heeft een langere ingrediëntenlijst dan bijvoorbeeld een appel, want daarvan is de ingrediëntlijst gewoon appel.’
Ultrabewerkte voedingsmiddelen zijn rijk aan calorieën, suikers en vetten. Ze bevatten weinig of geen nuttige voedingsstoffen zoals mineralen en vitaminen. Deze voeding is niet gunstig voor je gezondheid. Je herkent ultrabewerktevoeding aan de lange ingrediëntenlijsten waar je nog weinig van herkent.
Antwoord op de lijst
Hoe weet je dan welke frietjes je meeneemt naar huis? Je vindt het antwoord op de ingrediëntenlijst. ‘Hoe meer producten erop staan, hoe meer bewerkte de voeding. Neem havermout bijvoorbeeld, dat is een natuurlijk voedingsmiddel. Muesli is een bewerkt product: het bestaat uit havermout met toevoegingen zoals kleurstof of een additief. Granola is een ultrabewerkt voedingsmiddel, de havermout wordt er aangevuld met verschillende suikers, toevoegingen zoals chocoladechips die gemaakt zijn door aroma’s’, weet Seminck. Frietjes met een lange lijst, laat je beter in de koeling liggen.
Waarom is het niet erg om af en toe toch bewerkte diepvriesfrietjes te eten? ‘Ons lichaam heeft een eigen detox-functie. Het is niet erg om dagelijks een bepaalde hoeveelheid E-nummers zoals bewaarmiddelen, smaakstoffen, kleurstoffen en zoetstoffen binnen te krijgen’, verklaart Seminck. ‘Je lever breekt de E-nummers af en je nieren verwijderen ze uit je lichaam via urine of ontlasting. Bij jongeren en kinderen ligt die hoeveelheid lager dan bij volwassenen. E-nummers blijven natuurlijk zaken dat je lichaam in principe niet nodig heeft.’
Verslaving
Overdrijf niet, waarschuwt Seminck. ‘Ons lichaam ervaart de combinatie van vet en suiker als verslavend. Van frietjes kun je blijven eten. En het is niet erg om af en toe een diepvriespizza klaar te maken omdat je snel iets makkelijks wil eten. Maar als je te veel bewerkte voeding eet, kun je met hormonale verstoringen of ziektes te kampen krijgen, zoals verstoringen aan de schildklier, stresshormonen, insuline en leptine.‘
