365 dagen buitenspelen
Ravotten in de modder, rollen van heuveltoppen en springen in de diepste plassen. Op 17 april heb je geen excuus om binnen te zitten, want het is opnieuw Buitenspeeldag. Met veel toeters en bellen worden overal leuke activiteiten georganiseerd om kinderen op straat te krijgen. Dat is nodig, want uit cijfers van Kind & Samenleving blijkt dat 37 procent van de kinderen in 2019 minder buiten speelde dan in 2008. ‘Ongelooflijk hé? Toch is het de realiteit’, vertelt Tine Bergiers (33) uit Brussel.
‘Ik ben grootgebracht in het jeugdwerk’, lacht Tine. Jaren geleden startte ze als animator bij de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS). Ondertussen is ze er verantwoordelijk voor het beleid, Goe Gespeeld! en het project 365 dagen Buitenspelen, met Buitenspeeldag als kers op de taart. Zo vertegenwoordigt Tine als het ware de stem van het spelende kind.
Vlaamse dienst Speelpleinwerking
‘VDS speelt een adviserende rol in het jeugd- en speelpleinwerk. We creëren betere speelkansen voor elk kind. Met speelpleinwerk bereiken we een op vijf kinderen, dus ik geloof graag dat ik echt impact heb met mijn job’, glundert Tine.
Dat kinderen minder buiten spelen, is ook Tine niet ontgaan. ‘Dat merken we aan de vele vragen die ouders, steden en beleidsmakers ons stellen. Hoe weken we de jeugd los van tablets en smartphones?’
Smartphones, de grote boosdoeners?
‘Iedereen wijst met het vingertje naar smartphones en tablets, maar het is een combinatie van oorzaken die buitenspelen terugdringt’, getuigt Tine. ‘Ik weet niet hoe jij jouw jeugd beleefde, maar ik moest van mijn mama pas thuis zijn als het donker werd. Dat zie je nu niet meer. Ouders denken dat het onveilig is om hun kinderen naar buiten te sturen. Dat heeft ook te maken met de buitenruimte: auto’s drijven kinderen van de straten, en in centrumsteden zijn er maar weinig plaatsen waar een kind vrij en gratis kan spelen. Ten slotte klagen minder verdraagzame mensen over geluidsoverlast van spelende kinderen. Ze worden bijna weggejaagd uit de publieke ruimte, dat is jammer.’
Kampenbouwers en zandtaartjes
Volgens Tine zijn er nochtans heel wat voordelen aan buitenspelen. ‘Het klinkt cliché, maar buitenlucht is echt gezond. Bijziendheid komt bijvoorbeeld minder vaak voor bij kinderen die meer naar buiten trekken en in plassen springen bevordert het immuunsysteem. Wie veel in het groen speelt heeft bovendien meer respect voor de natuur. Spelen is ontdekken en experimenteren. Ik zeg altijd: de kampenbouwers weten dat een driehoek sterker is dan een vierkant en een kleuter beseft dat een zandtaartje eten niet lekker is.’
'Kampenbouwers weten dat een driehoek sterker is dan een vierkant, een kleuter beseft dat een zandtaartje eten niet lekker is'
Tine Bergiers
Lees ook
Wist je dat buitenspelen veel voordelen heeft?
Ontdek 10 redenen om je kind buiten te laten spelenVier tips om buitenspelen te stimuleren
Je kind naar buiten krijgen is niet evident. Tine geeft een antwoord op enkele vragen waar ouders mee worstelen.
- Help! Ik stuurde mijn kind naar buiten om te ravotten en nu zit hij een strip te lezen, pakte ik het verkeerd aan?
‘Natuurlijk niet! Een kind doet wat het graag doet. We moeten niet de ene activiteit boven de andere plaatsen. Soms geniet je kind gewoon van rustige activiteiten, zoals lezen of knutselen. Dat kan evengoed buiten. Wil je je kind toch activeren? Geef zelf het goede voorbeeld. Ga mee naar buiten en reik ideeën aan. Speelkansen zien kun je trainen.
Heb je een tuin? Varieer dan in het speelaanbod. Traditioneel investeren ouders in een goal of een basketring, maar dat stimuleert maar één spel. Hang eens een insectenhotel op of maak een boomhut, zo krijgt een kind meer speelzin.’
- Mijn dochter is een echte wildebras. Als ze een boom ziet MOET ze erin klimmen. Ik kan haar toch niet alleen buiten laten spelen?
‘Waarom niet? We geven kinderen te weinig krediet. Zolang je duidelijke afspraken maakt en grenzen stelt, is veel mogelijk. Een kind wordt inventiever als het risico’s neemt. Vergelijk het met een loopbrug: is die intact, dan crost het kind met het grootste gemak op en neer. Mist de loopbrug een paar treden of zijn de touwen versleten op sommige plekken, dan moet het kind nadenken: hoe kom ik hier veilig overheen? Creëer bewust kleine risico’s om kinderen de kans te geven hiermee om te gaan.’
- Mijn kind is altijd enthousiast als het regent, kan ik hem dan de deur uitsturen? Wordt hij dan niet ziek?
‘Je kind gaat heus niet dood van een paar regendruppels. Integendeel: het versterkt juist zijn immuunsysteem. We voeden onze kinderen op in een steriele omgeving. Onze animatoren motiveren kinderen expres om in de regen te spelen. Dan zien ze zelf dat er helemaal niets ergs gebeurt als ze springen in een plas of vallen in de modder. Als ouder moet je dat wel kunnen loslaten. Maar wat zijn die vuile kleren tegen alle buitenpret die je kind beleefde?’
- Ik heb geen tuin en woon in een druk stadcentrum. Hoe zorg ik ervoor dat mijn kind veilig buiten kan?
‘Simpel: denk mee met je kind. Zoek interessante plekken op. In Brussel staan bijvoorbeeld lege waterbassins die opgeëist worden als veilige speelruimte voor kinderen. Mensen organiseren er voetbal- en kubtoernooien. Leer kinderen om publieke ruimte in te nemen, daar hebben ze recht op.
Probeer de interesses van je kind ook te verwerken in de buitenactiviteit. Ouders mijden schermen vaak als de pest, maar tegenwoordig bestaan er heel wat apps die buitenspelen aanmoedigen, denk maar aan geocaching of Pokémon GO.’
Waar ga jij spelen?
Benieuwd wat er te beleven valt op Buitenspeeldag?
Vind een activiteit in jouw buurt
365 dagen buitenspelen?
Van één buitenspeeldag naar 365 dagen buitenspelen. Hoe pakt VDS dat aan?
Ontdek het hier