Grenzen: je bent jong en je wilt wat. Of toch niet?
Als je jong bent, ben je volop bezig je eigen grenzen en die van anderen te ontdekken. Dat is vooral super plezant, maar durft ook al eens de mist in te gaan. Aangeven waar jouw grens ligt, reageren op grenzen van een ander ... het is gene kattepis. Gelukkig weet Tara De Laet, beleidsmedewerker integriteit bij Sensoa, raad.
Wat is een grens?
‘Een grens is iets heel persoonlijks. Iedereen heeft andere grenzen. Daardoor is het soms een uitdaging om te bepalen waar de grens net ligt, bij jezelf of iemand anders.’
👉 Stel jezelf deze vragen: Is iedereen die erbij is fan van het hele gebeuren? Stemmen alle betrokkenen toe, ook jij zelf? Staat niemand onder druk of dwang? Wordt niemand gechanteerd? Staan jullie op gelijke voet (zijn jullie bv. ongeveer even oud)?
Hoe weet je waar je eigen grens ligt?
‘Dat leer je door ervaring. Soms zal je iets meemaken dat niet helemaal fijn voelt, dan weet je dat je tegen je grens aangelopen bent. In de toekomst zal je in een gelijkaardige situatie sneller je grens duidelijk maken. Het is een proces van trial and error. Durf dat ook te benoemen of met je lichaamstaal te tonen.’
👉 Stel jezelf deze vragen: Hoe voelt het? Wat vertelt je buikgevoel je? Voel je fysiek iets veranderen aan jezelf? Verkramp je bijvoorbeeld in een bepaalde situatie of bij een bepaalde persoon? Begin je je ongemakkelijk te voelen?
Wat als jij de enige bent die iets niet ziet zitten en anderen wel?
‘Het is grappig en leerrijk om ideeën en meningen met elkaar uit te wisselen. Een andere blik op de zaken delen is gezond. Zolang je aan het einde van de rit blijft bij wat voor jou goed voelt en waar jij zin in hebt. Het is niet omdat anderen iets wel leuk vinden, dat dat ook voor jou geldt.'
'Hebben al je vrienden al seks gehad? Ook dan is het perfect oké als jij je daar nog niet klaar voor voelt. Respecteer je eigen grenzen, anders krijg je er achteraf waarschijnlijk toch spijt van. Op je eigen tempo experimenteren blijft het leukst.’
Hoe moeilijk is het om ‘nee’ te zeggen? En wat als ‘ja’ toch ‘nee’ betekent?
‘Nee zeggen is niet simpel, dat vraagt moed. Het zou kunnen dat je eens over je grenzen heen gaat, zeker wanneer je alcohol hebt gedronken en je niet meer zo goed beseft waar je grenzen ook alweer liggen. Probeer daar uit te leren voor de toekomst. Sommige dingen moeten ook gewoon eerst even bezinken. Het is nooit te laat om van gedachten te veranderen.’
‘Zit je echt met een slecht gevoel? Dan kun je dat nog aankaarten achteraf. Want als je iets de vorige keer leuk vond, zal iemand ervan uitgaan dat dat de volgende keer opnieuw zo is. Alleen door erover te praten, kan je laten weten dat je je er toch niet zo goed bij voelt.’
👉 Zo kun je ook nee zeggen: Op het moment zelf: gebruik je lichaamstaal door je hoofd weg te draaien of een stap achteruit te zetten. Achteraf: Kijk wat er toen gebeurd is, ik heb daar nog eens over nagedacht en ik stond er toch niet 100% achter.
Hoe voorkom je dat het awkward wordt?
‘Grenzen aftasten gaat over flirtgedrag. Je kunt toestemming vragen op een sexy manier. Dat is opwindend en leer je vooral al doende. Geniet van dat experiment.’
👉 Denk aan deze vragen: Is het oké dat ik je T-shirt uitdoe? Is het oké dat ik je beha losmaak? Voelt het goed als ik met mijn hand in je broek ga?
Kun je ooit zeker weten dat je geen enkele grens overschrijdt?
‘Als je het letterlijk vraagt, ben je het zekerst. Of toch voor 99%. Als je aandachtig let op iemands lichaamstaal, kan je al heel veel hints oppikken. Neemt iemand plots afstand van jou of begint die te blozen of weg te kijken? Dan mag je ervan uitgaan dat je iets gedaan of gezegd hebt wat niet helemaal oké voelde.’
‘Het is altijd een goed idee om het rustig aan te pakken. Bouw bewust tussenstappen in om te checken of iemand dezelfde richting uit wilt als jij. Wil je bijvoorbeeld iemand kussen? Zet dan eerst een stap dichterbij en kijk hoe die persoon reageert. Streel dan voorzichtig met je hand over het haar of de wang enzovoort …’
Wat als je je toch vergist hebt?
‘Je zal een keer richting je eigen grens of die van iemand anders gaan. Dat is normaal, iedereen maakt het eens mee. Vergelijk het met leren zwemmen. Eerst spetter je voorzichtig rond in het kleine badje. Als je je veilig voelt, ga je verder naar het grote bad.’
‘Op seksueel vlak gaat het net zo: je experimenteert en je groeit. En ja, je zal een keer kopje onder gaan wanneer je dat eigenlijk niet wilt. Dat kan een negatieve ervaring zijn waardoor je misschien wat stappen terugzet, maar dat is prima. Het belangrijkste is dat je eruit leert en er open over blijft praten. Alleen zo zal je niet verdrinken.’
👉 Maak je je toch grote zorgen? Dan kun je dat vertellen aan iemand die je vertrouwt, zoals een ouder, vriend of vriendin, leerkracht, tante … Blijf er zeker niet mee zitten. Kun je in je omgeving niet echt bij iemand terecht? Dan kun je chatten met Awel of 1712.
Gaat het over verkrachting of een andere vorm van misbruik? Dan kan je ook naar een Zorgcentrum na Seksueel Geweld. Zij helpen je fysiek, psychologisch en juridisch verder.
👀 Lekkere seks begint bij jezelf
