Gender: wat moet je erover weten?
Mannen zijn stoer en vrouwen zijn gevoelig. Toch? ‘Niet dus’, vertelt Jantien (zij/haar) van het kenniscentrum voor gender en feminisme, RoSa vzw. ‘Het is waar dat er bepaalde stereotypes over mannen en vrouwen heersen bij ons allen. Maar het is aan jou en mij om die te doorbreken.’
Net zoals je leeftijdsgenoten ben je nog bezig met jezelf en de wereld in vraag te stellen en volop te ontdekken. ‘Juist dan komen er moeilijke vragen over gender naar boven. Durf die te stellen en ga erover in gesprek met je vrienden, ouders of vertrouwenspersoon’, deelt Jantien.
Genderbewustzijn
RoSa vzw documenteert, informeert en sensibiliseert over gender. ‘Tijdens vormingen gaan we in gesprek met jongeren, maar bijvoorbeeld ook met scholen, bedrijven of Rode Kruis-vrijwilligers.’
‘En bij die vormingen zijn er veel aha-momentjes, vooral bij de jonge generatie’, glimlacht Jantien. ‘Ik denk dan aan een meisje dat beseft: ik help meer in het huishouden dan mijn broer. Of een jongen die toegeeft dat hij zijn verdriet niet durft te uiten. Dan beseffen ze dat deze ongelijkheden gelinkt zijn aan maatschappelijke ideeën van mannen en vrouwen. Zo planten we kleine zaadjes over genderbewustzijn.’
Gender, sekse en genderidentiteit
Gender, wat wil dat nu juist zeggen? ‘Vergeet sekse en genderidentiteit niet’, vult Jantien aan. ‘Want over die drie termen is er nogal wat verwarring, ze worden op een verkeerde manier door elkaar gebruikt.’
-
Gender of sociaal geslacht: gaat over niet-lichamelijke kenmerken. Het gaat over de ideeën, verwachtingen en stereotypen die de maatschappij heeft over de hokjes man en vrouw.
👉 Voorbeeld: mannen zijn stoer vs vrouwen zijn gevoelig
-
Sekse of biologisch geslacht: gaat over alles van lichamelijke kenmerken. Zichtbaar én onzichtbaar. Want chromosomen en hormonen horen daar ook bij. Van die kenmerken zijn vele variaties mogelijk, denk maar aan intersekse personen.
👉 Voorbeeld: mannen hebben een penis en xy-chromosomen vs vrouwen hebben een vagina en xx-chromosomen
-
Genderidentiteit: dat gaat over een individueel niveau, want het kan voor iedereen verschillen. Het gaat over jouw ervaring met je lichaam in combinatie met die maatschappelijke ideeën over mannen en vrouwen. Hoe pas jij daarin?
👉 Voorbeeld: non-binaire personen voelen zich niet thuis in het hokje van ‘man’, maar ook niet in dat van ‘vrouw’
Jouw missie
‘Door verbindingen tussen je eigen ervaringen en gender te leggen, laten we je er meer bij stilstaan. Want structurele genderongelijkheid is nog zeer aanwezig in onze huidige samenleving. Denk bijvoorbeeld aan menstruatiearmoede. Dat is een goed voorbeeld van hoe gender ook een rol kan spelen in armoede.’
‘Daarom geef ik een kleine missie mee’, besluit Jantien. ‘Je moet onthouden dat ideeën over gender en sekse ervoor zorgen dat mensen andere kansen hebben en krijgen. Gender heeft dus een grote impact op ieders leven. Het is aan ieder van ons om erbij stil te staan en er kritisch en open over na te denken hoe het anders kan.’
Wil je meer weten over gender? Surf naar www.genderklik.be of neem een kijkje op www.rosavzw.be om het kenniscentrum te leren kennen.
CM organiseert de workshop ‘Wat is gender (niet)?’ in jouw buurt.
