Eerste hulp bij gescheiden ouders
Wat als je ouders scheiden, hoe ga je daar dan mee om? Yana vertelt over de moeilijkheden die ze ervaarde toen haar ouders uit elkaar gingen. Psychologe Tessa Debaeke van OverKop Genk geeft meer uitleg en tips.
Toen ze vier jaar was, zetten de ouders van Yana (18) een punt achter hun relatie. Met als resultaat een vechtscheiding die zeven jaar lang aansleepte. ‘De scheiding maakte een grote indruk op mij en mijn oudere broer Yorn. Wat het des te moeilijker maakte om het een plek te geven.’
Op pad
Het grootste struikelblok voor Yana? ‘Al dat geregel’, zucht ze. ‘Je leeft van huis tot huis, het is heel moeilijk om je iedere week aan te passen. Als je de ene gezinssituatie gewoon bent, moet je alweer op pad naar de andere. Ik moest telkens een andere bus nemen naar een andere ouder. Dat is soms overweldigend op jongere leeftijd.’
👉 Wat zegt de psycholoog? ‘Duidelijkheid is het belangrijkste in zo’n situatie. Er mogen per huishouden andere afspraken zijn, zolang ze maar concreet zijn voor jou. Probeer het jezelf gemakkelijk te maken. Een praktische tip: vraag aan je ouders om de basisbenodigdheden dubbel te kopen, dan heb je dat toch al in huis.’
Twee kampen
‘Eigenlijk duwt zo’n scheiding je ongewild in twee kampen. Bij wie ga je bijvoorbeeld de feestdagen of je verjaardag vieren? Het voelt voor mij onnatuurlijk om tussen mijn ouders te kiezen’, deelt Yana.
👉 Wat zegt de psycholoog? 'Dit komt wel vaker voor bij kinderen van gescheiden ouders, het gevoel dat ze iemand tekortdoen. Bijvoorbeeld als je met de ene ouder gaat winkelen, moet dat ook met de ander. Het gevoel dat je voor iedereen evenveel moet doen, is niet evident. Als kind kan je geen partij kiezen.'
Onzeker
'Door de lange vechtscheiding ben ik zeer onzeker geworden', merkt Yana op. 'En ik ben ook meer een bemiddelaar geworden. Ik zal altijd een middenweg zoeken, zelfs bij kleinere ruzies. We zien papa niet meer. En ook al is hij mijn ouder, ik verwacht niets van hem zoals een verjaardagskaart bijvoorbeeld. Maar ik zal nooit zeggen dat ik niets met hem te maken wil hebben. Zo ben ik niet.'
👉 Wat zegt de psycholoog? ‘Als je gescheiden ouders hebt, neem je taken over die eigenlijk niet passen voor je leeftijd. Daardoor bemiddel je, neem je huishoudtaken over of bied je een luisterend oor aan je ouders. Dat kan, maar het mag niet te lang aanslepen of overheersen. Je moet nog steeds kind kunnen zijn. Je mag geen tussenpersoon of boodschapper worden. Dit mag je ook zo aangeven aan je ouders.’
Praat erover
‘Mijn belangrijkste advies voor anderen in een gelijkaardige situatie? Praat erover!’, glimlacht Yana. ‘Met je leerkracht, tante of beste vriend(in). Zolang je die persoon vertrouwt en je je hart erbij kan luchten. Toen mijn broer twaalf jaar was, heeft hij ons verhaal kunnen delen met een kinderarts. Die toonde veel steun voor ons, ook in de rechtbank. En dat deed deugd, we voelden ons eindelijk gehoord.’
👉 Wat zegt de psycholoog? ‘Yana haar advies slaat de nagel op de kop. Durf erover praten als je merkt dat je moeilijkheden hebt. Trek het gesprek ook open met je ouders en geef gerust je grenzen aan. Je kan bijvoorbeeld zeggen: Hierover wil ik niet babbelen. Ik wil niet dat je negatief over de andere ouder praat.’
Pech
In België word je pas als twaalfjarige gehoord in het proces van een scheiding. ‘We hadden gewoon ‘pech’ dat we zo jong waren. Anders was het niet zo ingrijpend voor ons geweest. Er moet op jongere leeftijd rekening gehouden worden met kinderen, zeker in een vechtscheiding’, benadrukt Yana.
Hoe gaat het vandaag met haar? ‘Samen met mijn broer, mama, stiefpapa en halfzusjes vormen we een hecht gezin. We zien elkaar graag en steunen elkaar door dik en dun.’
