'POV: go through an anxiety attack with me'. Als je scrolt op Tiktok en Instagram kom je regelmatig filmpjes tegen over anxiety. Wat is het precies en gebruiken we de term te snel? We leggen de 5 vaakst voorkomende filmpjes over anxiety voor aan kinder- en jongerenpsycholoog Ulrike Verhulst.
Maar eerst, wat is anxiety precies? 'Als je het letterlijk vertaalt, betekent het 'angst'. Angst is iets heel menselijk en normaal. Iedereen ervaart het wel eens, van de kleinste baby tot de oudste opa', legt Ulrike uit. 'Aangezien het vandaag zo'n trend is op sociale media toont aan het makkelijker bespreekbaar is dan vroeger. Op sociale media zal je niet snel de angst voor spinnen of kleine ruimtes tegenkomen. De filmpjes gaan voornamelijk over sociale angsten, want vriendschappen opbouwen en jezelf ontdekken zijn belangrijk voor jou en je leeftijdsgenoten.'
Wat zijn dan de meest voorkomende filmpjes over anxiety? Kijk mee 👇
Ulrike Verhulst: 'Voor zo'n filmpjes moet je kritisch zijn, ze niet altijd even betrouwbaar. Ze zijn meestal te kort om uitgebreid over de symptomen van anxiety te praten. Het lijkt alsof je lang genoeg zoekt, je wel zo'n symptomen bij jezelf vindt. Maar angst is iets heel gewoon en komt voort uit onze evolutie, het is dus logisch dat er dan ook alledaagse symptomen aan vasthangen. Er is een breed spectrum aan gedragingen. Sommigen voelen (gezonde) spanningen in hun lichaam zoals examenstress. Anderen hebben extremer gedrag zoals paniekaanvallen, hartkloppingen of black-outs.'
'Zo'n gevoel van angst kan een goede drijfveer zijn om bijvoorbeeld beter te studeren. Maar zodra je merkt dat je bepaalde zaken gaat vermijden omwille van deze angst, dan moet je met iemand gaan praten. Met je vriendin, je ouders, je leerkracht of een psycholoog. Blijf er niet mee zitten.'
'Sociale angst heeft altijd al bestaan, maar sociale media hebben het enkel nog meer benadrukt. Je moet altijd en overal bereikbaar zijn, er altijd goed uitzien, spannende ervaringen meemaken ... Als je dan het gevoel hebt dat je niet kan volgen, kan het beangstigend aanvoelen om nog buiten te komen. Of het belemmert jou om nieuwe contacten of ervaringen aan te gaan, want je vindt het belangrijk wat anderen van je denken.'
'De oorzaken van anxiety liggen voor een (groot) stuk sociaal vast. Als je vrienden wat angstiger reageren, heeft dat invloed op jou. Of als er op je school een grote prestratiedruk leeft, ga je daar makkelijker in mee. Daarnaast is biologie een bepalende factor, je kan het van je (groot)ouders of opvoeding meekrijgen. En ook individuele factoren spelen mee, sommige personen zijn angstiger dan anderen.'
'Deze filmpjes normaliseren het hebben van een anxiety attack of paniekaanval en dat is zeker niet oké. Een paniekaanval gebeurt niet zomaar, maar het wordt wel vaak verward met hoge stress. Tijdens een paniekaanval komen hyperventilatie, onrustige gedachten, beven of zelfs flauwvallen voor. Dat kan eens gebeuren maar zodra het belemmerend wordt, is het belangrijk om uit te spitten wat erachter zit en het aan te pakken.'
'Ik merk dat er veel ongezonde rolmodellen aanwezig zijn op sociale media. Zoals slanke modellen, personen die foute info over eten en beweging delen en influencers die zogezegd beloond worden met likes en gifts. Je spiegelt je onbewust aan deze bekende personen.'
'In mijn praktijk zie ik een link met eetstoornissen en deze appearance anxiety, op sociale media word je constant overspoeld met perfecte beelden en lichamen. Maar het is vaak moeilijk om te kijken door de filters, fake news en de ongezonde acties. Als je hierdoor bijvoorbeeld een angst voor eten ontwikkeld, is het belangrijk om het gesprek open te trekken.'
'Je ochtend begint al met snapchats naar je vrienden te sturen. Erna zit je heel de dag geconcentreerd op school en ben je druk bezig om je vriendschappen te onderhouden. Je komt na zo'n lange dag thuis, maakt je huiswerk en stuurt nog wat naar vrienden. Kortom, je wordt overdag overspoeld met prikkels. Tijdens een moment van stilte of rust, kan het piekeren toenemen. Dan heb je ineens wel tijd om die gevoelens toe te laten, ook gevoelens van angst. Maar weet je niet meteen hoe je die gevoelens kan omschrijven.'