Waarom bruinen ook een vorm van zonneschade is: dermatoloog legt uit

We weten dat zonnecrème een must is op zonnige dagen. Maar wat als het bewolkt is? En mag je minder smeren als je al een kleurtje hebt? Dokter Michiel Bonny, diensthoofd dermatologie in AZ Groeninge, smeert je elf verrassende inzichten over zonnecrème aan.

Tekst: Elien Steen

Leestijd: 4 min

02/07/2024

1. Met een hogere SPF kan je langer in de zon blijven.

FABEL

Bonny: ‘De SPF (Sun Protection Factor) geeft aan hoe lang je beschermd bent tegen UVB-stralen. Met SPF 30 kan je theoretisch 30 keer langer in de zon blijven zonder te verbranden dan wanneer je geen zonnecrème zou smeren. Toch kan er nog steeds zonneschade ontstaan. Om beschermd te blijven, moet je elke twee uur opnieuw smeren, ongeacht de SPF-waarde. De hogere factor is vooral bedoeld voor mensen met een lichte of gevoelige huid, of bij sterke zon zoals tussen 12 en 16 uur en bij weerkaatsing van water.’

2. Goedkopere zonnecrème beschermt even goed als duurdere.

FEIT

‘De prijs van zonnecrème zegt niets ov de kwaliteit. Goedkopere zonnecrèmes die voldoen aan Europese regelgeving en het CE-label hebben, bieden in principe dezelfde bescherming als duurdere merken. Je vindt dit CE-label op de verpakking.’

3. UVA-stralen zijn minder schadelijk dan UVB-stralen.

FABEL

‘Zowel UVA- als UVB-stralen zijn schadelijk voor de huid. UVA-stralen dringen dieper door en veroorzaken huidveroudering doordat ze bindweefsel beschadigen. UVB-stralen gaan minder diep in de huid maar beschadigen rechtstreeks het DNA en veroorzaken zonnebrand. Beide kunnen leiden tot huidkanker. Hoe kan je het verschil onthouden? Denk bij UVA aan aging en UVB aan burning.

4. Als het bewolkt is, moet je niet smeren.

FABEL

‘Breng zonnecrème niet alleen aan wanneer het warm is of tijdens de vakantie. Zelfs bij bewolkt weer of een vroeg lentezonnetje kan je huidschade oplopen. Over het algemeen is het advies om zonnecrème te gebruiken vanaf UV-index 3. Dit kan je nagaan via weer-apps op je telefoon.’

5. Zowel met minerale als chemische zonnefilters ben je goed beschermd.

FEIT

‘Minerale filters, zoals zinkoxide en titaniumoxide, blijven op de huid liggen en weerkaatsen UV-stralen. Vroeger lieten ze een witte laag achter, maar tegenwoordig zijn de deeltjes zo klein dat dit nauwelijks nog gebeurt. Chemische filters trekken in de huid en absorberen de UV-straling. Ze zijn vaak cosmetisch aantrekkelijker. Op de verpakking van zonnecrème staat meestal vermeld of het product een minerale of chemische filter bevat. Beide soorten bieden goede bescherming, maar minerale filters zijn beter voor jonge kinderen en personen met allergieën. Daarnaast zijn minerale filters ook milieuvriendelijker.'

6. Zonnecrème van vorige zomer is nog altijd even effectief.

FABEL

‘De ingrediënten in zonnecrème zoals de UV-filters kunnen afbreken door licht en tijd. Zonnecrème die vorig jaar is geopend, zal dus minder goed beschermen en een vals gevoel van veiligheid geven.’ 

7. Kinderen moet je extra beschermen tegen de zon.

FEIT

‘De huid van kinderen is extra gevoelig voor zonneschade. Bescherm kinderen onder de twee jaar goed tegen de zon: houd ze uit de zon, trek ze beschermende kleding aan en zet ze een hoedje op. Smeer blootgestelde huid in met zonnecrème met SPF 50 of hoger. Deze bescherming is geschikt voor het hele gezin.’

8. Als je verbrandt, is de schade aan je huid permanent.

FEIT

‘Elke keer dat je verbrandt, beschadig je je huid en deze schade stapelt zich op. Langdurige blootstelling aan UV-straling kan huidkanker veroorzaken. Ook bruinen is een teken van schade, omdat je lichaam meer melanine aanmaakt om zich te beschermen. Melanine werkt als een zonnescherm voor de celkern, maar deze bescherming is heel beperkt. Ook aftersun-producten kunnen de DNA-schade niet herstellen. Ze kunnen enkel de pijn verzachten.’ 

9. Mensen met een donkere huid verbranden minder snel.

FEIT

‘Huidtypes variëren van type 1 (heel licht) tot type 6 (zeer donker). Lichtere huidtypes verbranden sneller dan donkere huidtypes. Hoewel donkere huidtypes wat natuurlijke bescherming hebben, kunnen ze nog steeds UV-schade oplopen. Ook als je een donkere huid hebt, is het dus belangrijk om je tegen de zon te beschermen.’ 

10. Je maakt geen vitamine D meer aan als je zonnecrème gebruikt.

FABEL

‘Zelfs met zonnecrème wordt niet alle UV-straling geblokkeerd. Dagelijks ongeveer 15 minuten zon op je handen en onderarmen is al genoeg om voldoende vitamine D aan te maken.’

11. Met een dagcrème met SPF ben je goed beschermd.

FABEL

‘De SPF in huidverzorgingsproducten is vooral bedoeld om de ingrediënten van het product zelf stabiel te houden. Dagcrème breng je meestal enkel ’s ochtends aan en de SPF is vaak laag en dus onvoldoende effectief. Voor goede zonbescherming moet je meerdere keren per dag zonnecrème aanbrengen. Kort door de bocht kan je ook zeggen: gebruik in de zomer zonnecrème als dagcrème. De meeste zonnecrèmes hydrateren voldoende, wat precies is wat een dagcrème moet doen. Omdat zonnecrème ook UVA-stralen tegenhoudt, is het in principe ook een goede antirimpelcrème.’