Wat als de vriendschap op is?

Er staan ellenlange afspeellijsten op Spotify om je te begeleiden bij liefdesverdriet. Zoek je op vriendschapsverdriet, dan blijft het stil. ‘Terwijl het verdriet om een verloren vriendschap net zoveel pijn kan doen’, zegt psychiater en rouwexpert Uus Knops. Leef sprak met haar over de do’s en don’ts als de vriendschap op is. Iemand gewoon gaan vermijden is alvast niet de manier.

Auteur Uus Knops schreef het boek 'zijn we nog vrienden?' over dit thema

Tekst: Natalie Van den Heule

Leestijd: 4

15/05/2024

Hoe zou jij een gezonde vriendschap omschrijven?
Uus Knops: ‘Moeilijke vraag omdat het voor iedereen anders is. Het hangt er heel erg vanaf wat jij nodig hebt. Zoek je iemand om alleen maar plezier mee te maken of wil jij met je diepste zielenroerselen bij die persoon terechtkunnen? Wil je heel vaak afspreken of is het voor jou genoeg om te weten dat je op de ander kan terugvallen als het nodig is?’

Waar kan het mislopen in een vriendschap?
‘Er zijn heel veel factoren waar het kan mislopen. Je hebt bijvoorbeeld steun gemist tijdens een moeilijke periode. Of je bent heel erg veranderd en de ander waardeert die groei of verandering niet. Interesses kunnen verder uiteen beginnen lopen. Kortom de kans dat er verschillen tussen jullie ontstaan is groot. De vraag is: aanvaard je dat er verschillen zijn of worden die onoverkomelijk?’
 

Afbeelding
vriendschapsverlies

Soms verwatert een vriendschap gewoon. Dat is heel normaal. Als je dat allebei zo aanvoelt, dan hoef je dat niet uit te leggen.

Uus Knops

Een vriendschap geeft je niet meer wat je nodig hebt. Moet je er dan altijd de stekker uittrekken?
‘Soms verwatert een vriendschap gewoon. Dat is heel normaal. Als je allebei aanvoelt dat is nu de loop van het leven, dan is dat ook oké en hoef je dat niet uit te leggen. Vrienden komen en gaan nu eenmaal. Het is ook best mogelijk dat jullie de draad van die vriendschap weer oppakken omdat de kinderen bijvoorbeeld samen op dansles zitten en je elkaar weer vaker ziet.’

Het wordt wel pijnlijk als de vriendschap eenzijdig wordt stopgezet.
‘Zeker als de ander zich daar niet aan verwacht, kan dat heel hard binnenkomen. Een vriendschap beëindigen doe je in dat geval best met de grootste zorg, maar daar wringt het schoentje vaak. We hebben namelijk nergens geleerd hoe dat moet. Wat je dan heel vaak ziet is dat we de ander plots gaan vermijden, zonder uitleg. Voor degene die achterblijft, zonder verklaring, is dat super pijnlijk. Spreek gerust van een rouwreactie en vriendschapsverdriet.

Het lijkt me een soort verdriet dat door de omgeving heel vaak geminimaliseerd wordt?
'Terwijl het iets is waar je heel lang heel veel last van kan ondervinden. Zonder uitleg blijf je zoeken naar de reden, of het aan jou ligt, of je iets had kunnen doen om het te voorkomen. Als gevolg is er ook vriendschapsangst, je gaat aan jezelf twijfelen, durft geen nieuwe vriendschappen meer aan omdat het je opnieuw kan overkomen. 
Ben jij degene die iemand achterlaat zonder woorden, weet dan dat je de kans in handen hebt om wel nog een laatste hoofdstuk te schrijven dat heel waardevol is voor de ander. Je hebt elkaar tenslotte ooit graag gezien.’

Concreet, hoe pak je dat dan aan?
‘Je hoeft niet in het heetst van de strijd uitleg te geven. Je mag gerust zeggen dat je nu even tijd nodig hebt, maar dat je er later zeker op terugkomt. Is het moment daar, doe het dan op een beheerste en constructieve manier. Het is niet de bedoeling dat je woorden gaan snijden, maar wel verbinden.’

Bestaat de kans toch niet dat er bij dat ‘exit-gesprek’ nieuwe kwetsuren ontstaan?
‘Dat kan, maar het hoeft niet zo te zijn. Misschien ben jij veranderd en verlang je nu andere dingen in het leven. Met die uitleg weet de achterblijver dat het niet aan hem ligt. Begon de ander te veel van je te vragen en werkte dat verstikkend? Breng het onder woorden zodat de ander hier misschien iets uit kan leren.
We willen niet aanzetten tot vriendschapsbreuken, maar we willen mensen wel aanzetten om er behoedzamer mee om te gaan. Als het je overkomt, dragen veel mensen het mee als een steentje in een schoen: pijnlijk, maar onzichtbaar. We nodigen mensen uit om dat steentje uit hun schoen te halen, en het er over te hebben. Vriendschap is de meest onderschatte vorm van liefde, vriendschapsverdriet bestaat, maar vrienden om je te helpen zijn er ook!