Wat weet jij over koffie? 7 vragen instant opgelost
Er vloeide al veel inkt over de effecten van koffie op de gezondheid. Is het nu gezond of niet? Worden je borsten kleiner als je veel koffie drinkt of moet je dat met een wolkje melk nemen? Enkele straffe feiten en fabels op een rij.
‘Filterkoffie is gezonder dan koffie uit capsules’
Feit
Af en toe een kopje koffie drinken kan geen kwaad, maar je drinkt best geen sloten koffie. In koffiebonen zitten twee stoffen die de cholesterol verhogen: cafestol en kahweol. Hoeveel van die stoffen je dagelijks kopje koffie bevat, hangt af van hoe je hem hebt gezet. Als je pads gebruikt of je koffie filtert, dan blijven beide stoffen grotendeels achter in de filter. Bij kookkoffie uit een koffiepers en in mindere mate bij capsules gebeurt dit niet. De stijging van je cholesterolgehalte is beperkt en zal pas een rol spelen wanneer je er grote hoeveelheden van drinkt.
‘Je borsten worden kleiner als je veel koffie drinkt’
Fabel
Dit is een mythe die regelmatig opnieuw opduikt in de media na een kleinschalige Zweedse studie bij 300 vrouwen. 37 vrouwen die drie of meer koffies per dag dronken hadden kleinere borsten dan de vrouwen die minder koffie dronken. Er werd echter nooit aangetoond dat koffie daarvan de oorzaak was.
‘Cafeïnevrije koffie is niet kankerverwekkend’
Feit
Koffiebonen bevatten van nature cafeïne. Er bestaat geen cafeïnevrije koffieplant. De cafeïne wordt voor het branden van de bonen er zo veel mogelijk uitgehaald met een oplosmiddel. Een vaak gebruikt oplosmiddel is dichloormethaan, een koolwaterstof. Substanties uit deze categorie krijgen soms de stempel kankerverwekkend te zijn. Maar cafeïnevrije koffie is niet kankerverwekkend. Het gebruikte oplosmiddel komt nooit in contact met de koffiebonen zelf. Gedecafeïneerde bonen mogen geen restanten van het oplosmiddel bevatten. Eventuele restanten verdwijnen volledig bij het branden.
Wist je dat de cafeïnevrije variant wel nog sporen van cafeïne bevat? Maximaal 0,1 procent. En dat er cafeïnevrije koffie-alternatieven bestaan op basis van geroosterde en gemalen chicoreiwortel? Soms zitten er ook geroosterde granen, vijgen en noten in de blend voor een karakteristieke smaak.
‘Je drinkt best niet meer dan 4 koppen koffie per dag’
Feit
In België drinkt een volwassene gemiddeld zo’n 2 tot 3 koppen koffie per dag. Een kleine minderheid van de bevolking gaat daar ver boven. Vloeit er permanent zwart goud uit je koffiemachine? Dan kan je cafeïnegebruik schadelijk zijn. Cafeïne kan bijvoorbeeld de opname van bepaalde voedingsstoffen zoals ijzer en calcium belemmeren of de uitscheiding ervan bevorderen. De stof heeft ook een nadelig effect op je slaapkwaliteit.
De Hoge Gezondheidsraad adviseert dat gezonde volwassenen beter niet meer dan 5,7 milligram cafeïne per lichaamskilo per dag drinken. Weeg je 60 kilogram? Dan mag je dus tot 320 milligram cafeïne per dag drinken. Dat komt overeen met 4 koppen koffie, als je weet dat er in een gemiddeld kopje koffie ongeveer 80 milligram cafeïne zit.
Cafeïne kan de opname van ijzer en calcium belemmeren
'Koffie verhoogt de concentratie'
Feit
Cafeïne zorgt voor een korte en snelle energieboost. Maar enkel als je het in een voldoende hoge concentratie inneemt. En dat is niet aan te bevelen. Zodra de cafeïne is uitgewerkt, slaat de vermoeidheid trouwens eens zo hard toe. Het zijn dus pepmiddelen die de nood aan slaap niet oplossen, maar tijdelijk verdoezelen door het zenuwstelsel overdadig te stimuleren.
Het Vlaams Instituut Gezond Leven waarschuwt voor een overmatig gebruik van cafeïne, bijvoorbeeld tijdens de examenperiode. Grote hoeveelheden cafeïne leiden tot ongewenste effecten zoals hartkloppingen, hoofdpijn, bevingen, angst, verminderde slaapkwaliteit of slapeloosheid.
Wat is dan de beste manier om de dag optimaal door te komen? Beweeg regelmatig, eet gezond, drink genoeg water en slaap voldoende.
'Zwangere vrouwen mogen koffie drinken'
Feit
Ook als je zwanger bent, kan het geen kwaad om af en toe te genieten van een bakje troost. De Hoge Gezondheidsraad adviseert vrouwen die zwanger willen worden of zwanger zijn om hoogstens 2 tot 3 kopjes koffie (200-300 mg cafeïne) per dag te drinken. Zwangere vrouwen beperken zich volgens de Hoge Gezondheidsraad zelfs bij voorkeur tot 100 milligram per dag. Een hoge dosis cafeïne tijdens de zwangerschap kan onder andere leiden tot vroeggeboorte of een laag geboortegewicht.
Een hoge dosis cafeïne tijdens de zwangerschap kan onder andere leiden tot vroeggeboorte of een laag geboortegewicht
'Koffie droogt je uit'
Fabel
Koffie voorziet je lichaam net als water van vocht. Dat je dus meer vocht zou verliezen dan je binnenkrijgt, klopt niet. Cafeïne zorgt er alleen voor dat het vocht het lichaam sneller verlaat, doordat het de nieren stimuleert. Je moet dus iets sneller naar het toilet en daardoor denk je misschien dat je meer vocht verliest. Het volume dat je uitplast, blijft gelijk, of je nu koffie of water drinkt.