Quiz: Wat weet jij over de link tussen je darmen en je mentaal welzijn?
Bepaalt je darmflora je mentale en emotionele welzijn? Iedereen ondervond wel al eens dat stress een invloed heeft op de werking van je darmen. Maar wist je dat het ook omgekeerd kan? Er zijn steeds meer aanwijzingen dat darmbacteriën een rol spelen bij hoe je je voelt. Professor Kristin Verbeke legt uit wat we al weten.
Klaar met de quiz over de link tussen je darmen en mentaal welzijn? Op zoek naar achtergrondinfo?
'Het microbioom is de bonte verzameling van micro-organismen in de darm. Je kan het onderverdelen in 4 grote groepen op basis van hun samenstelling. Uit onderzoek blijkt dat een bepaalde samenstelling van het microbioom meer voorkomt bij mensen met een depressie dan bij mensen zonder een depressie. Je zou dus kunnen zeggen dat er een verband is. Maar dat betekent nog niet dat het ene de oorzaak is van het andere. Daarvoor is nog meer wetenschappelijk onderzoek nodig.'
‘Is er een oorzakelijk verband tussen de samenstelling van je microbioom en je mentaal welzijn? En wat is er dan eerst: depressieve gevoelens of veranderingen in je microbioom? Om een beter idee te krijgen, transplanteerden wetenschappers stoelgang van depressieve patiënten in de darmen van ratten. Daarna observeerden ze of de ratten depressief gedrag vertoonden. Sommige bleven bijvoorbeeld dichter tegen de rand van hun kooi zitten en liepen minder actief in het rond. Maar voorlopig is dit nog onvoldoende bewijs dat veranderingen in je microbioom de oorzaak zijn van depressieve gevoelens.’
‘Er zijn verschillende manieren waarop signalen uit de darm tot bij de hersenen geraken. Eén daarvan is via de nervus vagus, dat is de langste zenuw in je lichaam die tussen de darm en de hersenen loopt. Via die weg zenden beide organen signalen uit naar elkaar.’
‘Vermoedelijk zijn er doorheen de jaren bepaalde bacteriën verloren gegaan in ons lichaam. Onze darmbacteriën zijn daardoor minder divers dan 100 jaar geleden. We vermoeden dat hoe meer verschillende bacteriën je hebt, hoe beter. Sommige bacteriën voeren dezelfde taken of functies uit. Als je dan meer van de ene of de andere hebt, maakt dat niet zo veel uit. Als er een grote diversiteit is, ben je altijd zeker dat een taak of functie uitgevoerd zal worden.’
'In een studie vergeleken wetenschappers de darmflora van kinderen in Italië met die van kinderen in ruraal Afrika. Ze zagen grote verschillen, die te maken hebben met het feit dat de voedselketen in het westen grotendeels geïndustrialiseerd is. Doordat we steeds meer ultrabewerkt voedsel zoals koeken en kant-en-klaarmaaltijden eten, krijgen we te veel vetten en zout en te weinig vezels binnen. In ruraal Afrika eten mensen voornamelijk plantaardig, waardoor ze meer vezels binnenkrijgen. En we weten dat vezels een grote invloed hebben op de diversiteit van je darmbacteriën.'
‘Vezels komen via je voeding (bv. groente, fruit, noten, peulvruchten en volkoren producten) bij de darmbacteriën terecht. De darmbacteriën verteren die vezels en maken tijdens dat proces metabolieten (afbraakproducten) aan. We vermoeden dat net die metabolieten positieve effecten hebben op onze gezondheid. Om na te gaan of ze ons ook stressbestendiger maken, lieten wetenschappers proefpersonen een stresstest uitvoeren. Daarna moesten ze een week lang pillen slikken met metabolieten. Een week later voerden ze opnieuw een stresstest uit. Bij de mensen die de metabolieten slikten, maten de onderzoekers een lager cortisolniveau (dat is het stresshormoon). Bij de mensen die een placebo slikten, merkten ze geen verschil. Maar vroegen ze of de proefpersonen zich gestresseerd voélden, dan bleek het lagere stresshormoon niet te resulteren in een lager stressgevoel.’
‘30 jaar geleden wisten wetenschappers heel weinig over de geheime wereld van de darmen. We weten nu dat er triljaren bacteriën in onze darmen wonen, maar tot voor kort kenden we daar maar zo’n 5% van. De dikke darm was lange tijd geen interessant orgaan om te bestuderen. We dachten dat die alleen maar diende om afvalstoffen klaar te maken voor de ontlasting. Daarbij komt dat veel darmbacteriën sterven van zodra ze aan de lucht komen, waardoor we ze moeilijk konden kweken in het labo. Het is dus erg moeilijk om ze te bestuderen. Dankzij belangrijke evoluties in de technologie is de kennis over de darmbacteriën nu enorm gegroeid.’