Een koud bed trotseren: 7 feiten en fabels op een rijtje
Uit je warme zetel komen om in een koud bed te kruipen. In de winter is gaan slapen niet altijd aantrekkelijk. Een jenever, flanellen pyjama en geitenwollen sokken bieden toch soelaas tegen een ijskoude nacht? We toetsen 7 feiten en fabels af bij slaapexpert An Mariman.
FEIT
An Mariman: ‘In onze hersenen zit een biologische klok die veel lichamelijke ritmes automatisch regelt, zoals het slaap-waakritme en het temperatuurritme. Onze lichaamstemperatuur verandert niet zo sterk in de loop van 24 uur, maar toch zijn er kleine schommelingen merkbaar. Van het moment dat onze lichaamstemperatuur begint te dalen, zullen we makkelijker in slaap vallen. Niet alleen is de inslaaptijd dan korter, maar ook de kwaliteit van onze slaap verbetert.’
FABEL
‘De temperatuur van de slaapkamer speelt een belangrijke rol en schommelt het best tussen de 16 en 19° Celsius. Die moet toelaten dat we onze lichaamstemperatuur naar beneden krijgen door warmte af te geven. Dat gebeurt via onze huid, hoofd, aangezicht, handen en voeten. Doordat de kleine bloedvaten in die lichaamsdelen openzetten, kan onze lichaamstemperatuur dalen. Ook al kan de koude je niet deren, om goed te slapen is de temperatuur in je slaapkamer het best niet te laag. Als het te koud is, gaan je kleine bloedvaten eerder inkrimpen zodat je weinig warmte kunt afgeven. En dan kan je lichaamstemperatuur niet zakken waardoor je moeilijker de slaap kunt vatten. Bovendien reageert je lichaam op de koude en begin je te rillen. Je gaat meer bewegen en woelen om je warm te houden. Dat bevordert je slaapkwaliteit niet want je zal minder diep slapen.’
FABEL
‘Als je de koude in je slaapkamer niet verdraagt, kun je vooraf de verwarming wat opzetten. Draai ze dicht als je in bed kruipt. Zeker bij oudere mensen stimuleert het voorverwarmen van de kamer of het deken de slaapkwaliteit. Want de automatische regeling van de lichaamstemperatuur vermindert bij hen. Een warmwaterkruik of een opgewarmd kersenpitkussen zijn ideale opwarmers in bed. Die koelen spontaan af. Ook een slaapmuts dragen is een doeltreffend middel tegen de koude in bed. En als je last hebt van koude voeten, trek dan gerust een paar lichte sokken aan. Geitenwollen sokken zijn niet nodig, kies het best katoenen sokken. Zweetvoeten krijg je daar niet van.’
FEIT
‘Gebruik je meerdere dekens en draag je een dikke pyjama, dan zal dat zeker aangenaam zijn als je in bed kruipt. Maar na een tijdje krijg je het te warm en begin je te zweten. Dan kun je ook geen warmte meer afgeven, wat je slaapkwaliteit vermindert. Bovendien heb je door hogere temperaturen meer kans op nachtmerries. Dek je goed toe maar overdrijf niet. Als je te warm krijgt, neem dan een deken weg. Dat is makkelijker als je slaapt met lakens en dekens dan met een dik donsdeken. Draag nachtkledij die kan ademen. Een puur synthetische pyjama houdt de warmte helemaal vast. Mensen slapen moeilijker als het te warm is dan wanneer het heel koud is. Tegen de koude kun je je beschermen, tegen de hitte kun je niet veel doen.’
FABEL
‘Kruip je bij koud weer naakt onder de lakens, dan heb je meer energie nodig om je op te warmen. Je woelt meer om het warm te krijgen, waardoor het langer duurt voor je in slaap valt. Via de huid geef je warmte af. Je zal ook makkelijker kou vatten als je naakt slaapt. Je slaapkwaliteit daalt waardoor je lichaam minder herstelt, maar je zal er niet van vermageren. Naakt slapen is niet de methode om af te vallen. Daarvoor neem je je voeding onder de loep.’
FEIT
‘Een bad of douche warmt je op en dat beïnvloedt tegelijkertijd de regeling van je lichaamstemperatuur. Door een verandering in je huidtemperatuur kan ook je lichaamstemperatuur dalen. Een ideale voorbereiding op het slapengaan als je het 1 à 2 uur voordien doet. Want dat is ook het moment dat het slaaphormoon melatonine begint te stijgen. Dat waarschuwt ons lichaam dat het tijd is om te gaan slapen. Wanneer melatonine vrijkomt, dan zet het dalen van de lichaamstemperatuur in. Een douche of bad helpen daarbij.’
FEIT
‘Warme melk of thee drinken voor je gaat slapen, doet goed en lijkt je op te warmen. Hier speelt de perceptie een grote rol. Je wordt de koude minder gewaar. Zuivelproducten bevorderen wel de slaap. Weliswaar niet spectaculair, maar het maakt een verschil. Dat is aangetoond. Alcohol daarentegen heeft het omgekeerde effect. Vaak één shotje jenever of één glas wijn drinken ’s avonds tast op lange termijn de diepe slaap aan. De slaapkwaliteit verandert en je wordt makkelijker wakker.’
Slaap jij vaak slecht?
Als je CGT-I slaaptraining volgt, betaalt CM je 60 euro per kalenderjaar terug.
CGT-I staat voor cognitieve gedragstherapie voor insomnia en leert je anders te kijken naar je slaap.
Lees meer over de voorwaarden en de aanvraag
