Postnatale depressie of babyblues? 5 tips voor jou én je omgeving

Veel ouders zien na de geboorte van hun kleintje zowel roze wolken als regenwolken voorbijkomen. Van somber tot prikkelbaar en neerslachtig zijn, het hoort er nu eenmaal bij. ‘Sleept het langer aan? Dan is het misschien geen babyblues, maar een postnatale depressie’, zegt dr. Caroline Vogels, psychiater en actief bij vzw Wolk in mijn Hoofd.

Tekst: Kathy Holbrouck

Beeld: Bas Bogaerts

05/12/2023

Wolk in mijn Hoofd lanceerde een website met informatie over geestelijke gezondheidszorg voor en na de geboorte. De vzw is ontstaan vanuit een samenwerking tussen ervaringsdeskundigen, psychiatrisch ziekenhuis Karus, het UZ in Gent, wijkgezondheidscentra en vroedvrouwenpraktijken. Het doel? Ervoor zorgen dat iedereen hun weg kan vinden naar de juiste hulp.

Dichtbij

Caroline, actief bij de vzw, zet zich hiervoor in. ‘We hebben eigenlijk alle expertise, maar mensen weten dat niet. Dus het is onze bedoeling om bij de mensen thuis te komen, hen zo te ondersteunen.’ 

‘We proberen opnames te vermijden. Daarom gaan drie medewerkers in Vlaanderen op pad om bij gezinnen thuis te helpen. Advies geven, administratieve hulp, een luisterend oor zijn … Zij worden ondersteund door psychologen waardoor professionele hulp dichtbij is mocht dat nodig zijn.’

Voor velen klinkt dat als een heel grote stap, en is er nog steeds een taboe rond. Ouders schamen zich te veel om de stap naar professionele hulp te zetten. 

Klachten

'Er komt niets binnen, alles voelt zwaar. Je bent moe, prikkelbaar, hebt moeite om beslissingen te maken. En je slaapt slecht. Dat laatste wordt al snel toegeschreven aan de baby, maar het kindje is lang niet altijd de oorzaak.'

‘Je moet beseffen dat een depressie goed behandeld moet worden. Dat de klachten écht weg zijn zodat ze niet terugkomt of zelfs chronisch wordt. Mensen onderschatten ook welke invloed de mentale gezondheid op het lichaam heeft’, zegt Caroline. ‘Zo kan een depressie ook klachten geven als maaglast, haaruitval, plekken op de benen …’ 

De tips

Wat kan je doen als je een postnatale depressie hebt, of als iemand in je omgeving het moeilijker heeft? Dr. Vogels geeft vijf tips. 

  1. Praat erover
    Het lijkt klein, maar is zo belangrijk. Erover praten en een luisterend oor krijgen is al een mooie stap in de goede richting.
  2. Geen schuld en schaamte.
    Die gevoelens zijn niet nodig. Een depressie is een ziekte. Het ligt niet aan jou. Na zo’n levensveranderende gebeurtenis als de geboorte van een kind, is het normaal dat je je niet altijd goed voelt. 
  3. Validatie.
    Je gevoelens zijn belangrijk, zowel de negatieve als de positieve. Hoe iemand in hun vel zit, is belangrijk. Accepteer het als mensen dat zeggen, antwoord eerlijk als iemand vraagt hoe het gaat. Ga je zelf op babybezoek? Maak duidelijk dat je geen ‘roze wolk’ verwacht.
  4. Helpende handen.
    Aanvaard hulp. Durf ademruimte te vragen aan je omgeving: geef een wasmand mee, zorg ervoor dat je minder vaak moet koken, vraag hulp bij andere praktische dingen …
  5. Professionele hulp.
    Een goede behandeling kan op langere termijn een grote invloed hebben. Vermijd dat een depressie chronisch wordt, dat die blijft terugkomen. Een psychiater wil helpen om de oorzaak aan te pakken zodat je erna weer stevig in je schoenen staat.