Misofonie: 4 misverstanden
Feesttafels, dat betekent eetgeluiden. Véél eetgeluiden. Tijdens de wintermaanden komt daar niezen, snotteren en snuiten bovenop. Een uitdaging voor wie gevoelig is voor zulke geluiden, een nachtmerrie voor wie misofonie heeft. Bij mensen met misofonie treden gevoelens van woede en walging op bij het horen van bepaalde geluiden. Damiaan Denys van het Amsterdam Universitair Medisch Centrum (UMC) weerlegt enkele populaire misverstanden.
1. 'Misofonen zijn gewoon onverdraagzaam'
‘Irritatie door geluid lijkt herkenbaar. Iedereen ergert zich wel eens aan bepaalde menselijke geluiden: de onverlaat die een zak chips leegvreet in de cinema of die collega die zijn tanden in een sappige appel zet. En laten we de snurkende partner niet vergeten. Een dagelijks fenomeen lijkt het, en daarom denken velen te weten hoe misofonie voelt.
Toch is er een belangrijk verschil tussen die kleine irritaties en misofonie. Wie last heeft van misofonie voelt een extreme, oncontroleerbare woede als reactie op welbepaalde geluiden. Op het moment dat ze getriggerd worden, wordt de aandacht volledig naar het geluid gezogen.
De emoties zijn dan zo hevig dat ze het mentaal welbevinden volledig verstoren. Hersenscans bij misofoniepatiënten tonen die overprikkeling van bepaalde gebieden in het brein.’
2. ‘Misofonie betekent dat je overgevoelig bent voor álle geluid’
‘Overgevoeligheid voor geluid in het algemeen noemen we hyperacusis. Je bent dan minder tolerant voor geluiden die door de meeste mensen als normaal worden beschouwd. Maar het grote verschil met misofonie is dat het bij hyperacusis over elke vorm van geluid gaat, en dat je er niet woedend van wordt.
Bij misofonie gaat het over bepaalde - meestal menselijke - geluiden, zoals smakken, slikken, ademhalen en slurpen, tikken met een balpen of op je toetsenbord rammen.
Het zijn dus twee totaal verschillende aandoeningen. Maar ze gaan allebei over geluid en geluid kan je niet uitzetten. Dat maakt het zo opdringerig.’
Bij misofonie gaat het over bepaalde - meestal menselijke - geluiden, zoals smakken, slikken, ademhalen en slurpen, tikken met een balpen of op je toetsenbord rammen
Damiaan Denys
3. ‘Misofonie gaat altijd om dezelfde soort geluiden’
‘Niet elke misofoon gaat door het lint als hij iemand een appel hoort eten. Voor de ene zijn vooral smakkende geluiden een trigger, voor de andere gaat het om de basketbal van de buren die herhaaldelijk tegen de muren stuitert. En weer een ander wordt gek van iemand die de neus voortdurend ophaalt of zelfs gewoon maar ademhaalt.
Algemeen kan je wel stellen dat misofonie draait om menselijke geluiden en dat degene die ze maakt, ervoor verantwoordelijk wordt gehouden.’
Soms zijn de klachten zo erg dat misofonie je leven beheerst
Damiaan Denys
4. ‘Er is geen behandeling mogelijk’
‘Als je een milde vorm van misofonie hebt, dan zijn je klachten beperkt. Meestal heb je manieren gevonden om ermee om te gaan zonder dat je leven erdoor beïnvloed wordt.
Maar soms zijn de klachten zo erg dat misofonie je leven beheerst. Gelukkig is er voor die patiënten wel degelijk een behandeling mogelijk. Vaak gaat het om een combinatie van cognitieve gedragstherapie, EMDR en aandachtstraining.
Een concreet voorbeeld van aandachtstraining is de betekenis van het storende geluid veranderen. Stel dat het geluid van krakende chips je trigger is. Dan kan je zoeken naar een geluid dat er op lijkt en waar je wel positieve reacties bij voelt, zoals stappen in de sneeuw. Het vergt wat oefening maar je kan jezelf trainen om die associatie te maken als je iemand chips hoort eten.’
Tips voor milde klachten
- Verminder stress: stress verergert misofonieklachten.
- Doe dagelijks ontspanningsoefeningen en leer hoe je je brein tot rust brengt.
- Zorg voor voldoende nachtrust: slaaptekort verergert alle aandoeningen, dat is voor misofonie niet anders. Een goed uitgerust mens kan meer verdragen.
Advies voor de omgeving
‘Vaak doen mensen lacherig over misofonie, maar daar is niemand mee geholpen. De patiënt kiest er immers niet voor om die extreme emoties te voelen. Is er iemand in je omgeving met misofonie? Probeer er rekening mee te houden, al is dat niet altijd mogelijk.’