Wat kan ChatGPT betekenen voor arts en patiënt?
Dokter Siegfried Van Eygen is huisarts in Bissegem. Digitale toepassingen in de gezondheidszorg interesseren hem bijzonder. De ideale gesprekspartner dus om het te hebben over de impact van artificiële intelligentie (AI) op het beroep van huisarts en wat die voor de patiënten betekent.
AI zal nooit de rol van de huisarts kunnen overnemen voor wat betreft het diagnosticeren, interpreteren en behandelen van vage en psychosomatische klachten, en mentale gezondheidsproblemen
Siegfried Van Eygen
Een jaar geleden wist nog bijna niemand wat ChatGPT was. Nu ben je niet mee met je tijd als je het nog niet hebt uitgeprobeerd. ChatGPT is een computerprogramma, een getraind artificieel intelligent taalmodel, een van de vele, maar allicht het bekendste. Je tikt een vraag in, over van alles en nog wat, en je krijgt een antwoord. Dat antwoord is gebaseerd op wat de machine weet. Die kennis is heel uitgebreid, maar niet up-to-date. De laatste kennisupdate dateert van januari 2022.
‘Het gebruik van dergelijke taalmodellen door huisartsen en patiënten staat nog in de kinderschoenen,’ zegt Van Eygen. ‘Eigenlijk is ChatGPT op dit moment een geavanceerde versie van de klassieke zoekmachines zoals Google. De antwoorden die het geeft op medische vragen zijn heel ruim en algemeen, terwijl de situatie van elke patiënt specifiek is.’
Wat eet gras?
‘Een patiënt kan symptomen hebben die resoluut wijzen naar een bepaald ziektebeeld en toch kan er iets heel anders aan de hand zijn. Om het met een simplistisch voorbeeld uit te drukken: Het staat in de wei en het eet gras, wat is het? Bijna iedereen zal koe antwoorden. Maar ik kan voor de vuist weg nog wel een stuk of tien grazers opnoemen.’
‘AI zal nooit de rol van de huisarts kunnen overnemen voor wat betreft het diagnosticeren, interpreteren en behandelen van vage en psychosomatische klachten, en al helemaal niet van mentale gezondheidsproblemen,’ aldus Van Eygen. ‘Als iemand tranen in zijn ogen heeft, dan kan dat een oogaandoening zijn. Maar het kan ook om verdriet gaan. Wij artsen hebben een soort pluis en niet pluis-gevoel. Noem het niet intuïtie of een zevende zintuig, het is nog iets anders. AI is een machine, die heeft dat allemaal niet natuurlijk.’
Siegfried Van Eygen
Heeft een netwerkpraktijk met drie andere huisartsen. Hij is senior arts ICT bij Domus Medica en lid van het bestuursorgaan van Recip-e, het platform voor de elektronische aanmaak, aflevering en raadpleging van ambulante farmaceutische voorschriften en verwijsvoorschriften.
Hulpje
Is de rol van AI dan overroepen? ‘Zeker niet,’ stelt Van Eygen, ‘AI kan een hulp zijn bij het organiseren van het medisch programma van artsen, een soort assistent die alle beschikbare informatie over een patiënt aan elkaar koppelt. Als er een resultaat van een bloedonderzoek binnenkomt, dan kan AI dat registreren, analyseren en in amper een seconde vergelijken met vorige resultaten. Als op basis van een resultaat blijkt dat de patiënt baat heeft bij een bepaald geneesmiddel, dan kan AI dat melden en de arts op gezette tijdstippen vragen of de situatie voor die patiënt nog altijd dezelfde is.’
‘AI kan eveneens verslagen van specialisten analyseren, attesten maken voor het ziekenfonds of signaleren dat sommige geneesmiddelen niet mogen gecombineerd worden. Dat artificieel intelligente hulpje zal zorgen voor tijdswinst zodat de arts een nog meer kwaliteitsvolle zorg kan leveren. Artsen die nu geen nieuwe patiënten meer aanvaarden wegens een te hoge werkdruk, kunnen er zo mogelijk een aantal bijnemen. Hetzelfde geldt vanzelfsprekend ook voor andere medische beroepen. Denken we maar aan de tandartsen die momenteel al helemaal kreunen onder de werkdruk.’
Wat vangt de patiënt aan met de informatie van taalmodellen zoals ChatGPT? Gaan patiënten te rade bij de machinerie en treden ze in discussie met de huisarts? Menen ze het soms beter te weten dan de arts? Van Eygen wuift de insinuaties weg. ‘Ik houd ervan dat patiënten informatie opzoeken over hun symptomen. Dan is het mijn taak om die te duiden. Patiënten zijn mondiger geworden, maar ze aanvaarden nog altijd de autoriteit van de huisarts. Anders zouden ze niet komen.’
Wat zegt CM?
Elise Rummens, Adviserend Arts Expert bij CM beaamt de visie van dokter Van Eygen: ‘ChatGPT en soortgelijke programma’s geven soms een vrij degelijk antwoord, maar dat kan nooit een medisch advies vervangen. Je weet niet of de bronnen die geraadpleegd werden altijd even betrouwbaar zijn. Op het internet staat tal van foute informatie en ook die verwerken die chatmachines in hun antwoorden. Het is dus bijzonder gevaarlijk om medische zaken te interpreteren als je niet medisch geschoold bent.’
Dokter Rummens staaft dit met een voorbeeld: ‘In Microsoft Copilot, een quasi identiek programma als ChatGPT, voerde ik volgende vraag in: “Ik heb pijn op de borst. Wat moet ik doen?” Het advies was zeer bedenkelijk. Bij de oorzaak maagzuur of spierpijn werd Ibuprofen aanbevolen. Ibuprofen is een geneesmiddel dat kan aangekocht worden zonder voorschrift. Het is een anti-inflammatoir middel dat absoluut ongeschikt is bij sommige oorzaken van maagpijn wegens een aantal risico’s waaronder, in uitzonderlijk maar ernstig geval, zelfs maagperforatie.’
Het is bijzonder gevaarlijk om medische zaken te interpreteren als je niet medisch geschoold bent
Elise Rummens