7 weetjes om in je oren te knopen
Heb jij ook al eens gehoord dat onze oren altijd blijven groeien en dat wattenstaafjes onzin zijn? Wat is daar nu eigenlijk van aan? We legden onze oren te luisteren bij professor Ingeborg Dhooge, diensthoofd neus-, keel- en oorziekten aan UZ Gent.
1. Je oren blijven groeien
Prof. Dhooge: ‘Dat klopt niet, je oren groeien niet als je ouder wordt. Het lijkt zo omdat je oorlellen uitzakken onder invloed van de zwaartekracht.’
2. Het gehoor van vrouwen is beter dan dat van mannen
‘Dat is uit vroegere studies meerdere keren naar boven gekomen. Het vrouwelijk hormoon zou het zintuig beschermen. Maar vermoedelijk speelde ook het risicogedrag van mannen een rol. Mannen werden tijdens hun werk vaker aan lawaai blootgesteld en ze rookten ook meer dan vrouwen. Roken verhoogt de kans op gehoorschade.’
‘Nu zijn die verschillen in gehoorschade kleiner geworden. Waarschijnlijk omdat vrouwen meer risicogedrag dan vroeger vertonen en omdat werknemers door de strengere wetgeving voor lawaaiblootstelling beter beschermd zijn.’
3. Je oorschelp is even uniek als je vingerafdruk
‘Je kan een persoon identificeren op basis van de oorschelp. Die is heel uniek en sterk erfelijk bepaald. Bij een kind kun je zien of die de oorschelpen van mama of papa heeft.’
‘Ook bij politiespeurwerk kan een oorschelp gebruikt worden om iemand te identificeren, al is DNA-onderzoek veel preciezer.’
4. Je oren zijn zelfreinigend
‘Het is een misvatting dat je je oren moet schoonmaken met wattenstaafjes. Je doet dat best niet, want een oor is inderdaad zelfreinigend. Je trommelvlies en gehoorgang zijn met huid bekleed. Die huid schilfert zoals elke huid af. De schilfers verschuiven en komen in het buitenste deel van de gehoorgang in contact met oorsmeer. De schilfers en het oorsmeer drogen op en komen vanzelf uit je oor in de vorm van kleine korstjes en propjes.’
‘Wat gebeurt er dan als je een wattenstaafje gebruikt? De meeste zijn veel te dik en duwen het oorsmeer naar het diepere deel van je gehoorgang. Daar blijft het zitten en zo krijg je oorproppen.’
Bij politiespeurwerk kan een oorschelp gebruikt worden om iemand te identificeren
Prof. Ingeborg Dhooge
5. Beide oren horen verschillend
‘Je beide oren werken identiek hetzelfde. Je oren vangen geluid op en sturen die informatie naar de hersenen. In de hersenen gebeurt de interpretatie van geluiden. Pas daar wordt die info opgesplitst. Daar is een zekere werkverdeling: de over spraak wordt hoofdzakelijk in de linkerhersenhelft verwerkt, muziek en ritme vooral in de rechterhelft.’
6. Je oren slapen niet
‘Het zintuig is bedoeld om signalen op te vangen en door te sturen naar de hersenen, dat stopt niet als je slaapt. Als je slaapt, gebeurt dat minder actief omdat je bewustzijn vermindert.’
‘Of je op geluiden reageert, is afhankelijk van het type signaal dat je krijgt. Een moeder van een pasgeboren baby hoort ook in haar slaap de geluiden van haar kindje. Het kan zijn dat ze wakker wordt van relatief stil gehuil, maar niet van andere geluiden omdat haar hersenen die niet als alarmerend interpreteren.'
7. Je oorlellen zijn niet nuttig
‘Vermoedelijk maakte de oorlel vroeger deel uit van de oorschelp, maar nu heeft ze niet echt een functie meer. Het is vooral de oorschelp die nuttig is. Geluid bestaat uit een geheel van drukgolven. Als je een geluidsbron in een kamer zet, gaan die golven alle kanten uit. Een deel ervan bereikt ons oor, botst tegen de oorschelp en gaat naar binnen. Denk maar aan iemand die niet goed hoort. Die vormt met z’n hand een schelp rond z’n oor om de geluidsverzameling te verhogen.’
‘Als je oortjes insteekt of een koptelefoon opzet, worden alle geluidsgolven rechtstreeks in je oor gestuurd. Doe je dit op een gezonde manier, dan kan het geen kwaad. Dat betekent het volume niet te hoog zetten en als je het niet te vaak en niet te lang doet. Je moet je oren ook regelmatig rust gunnen.’
Maak je je zorgen over je gehoor? Maak een afspraak bij een Audika hoorcentrum in je buurt. Als CM-lid krijg je 10 procent korting op het volledige aanbod.
