Factcheck: Veroorzaken hoogspanningskabels kinderleukemie?
Volgens Nederlandse onderzoekers hebben kinderen die in de buurt van bovengrondse hoogspanningslijnen wonen een hogere kans om leukemie te krijgen.
Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers van de Nederlandse Gezondheidsraad analyseerden alle gepubliceerde wetenschappelijke studies over de effecten van hoogspanningslijnen op het ontstaan van leukemie bij kinderen. Enkele vroege studies, zoals die van de Britse wetenschapper Draper, toonden een mogelijk verband aan tussen de magnetische velden die de lijnen opwekken en kinderleukemie. Twee recentere studies vonden echter geen statistisch significant verband en verwijzen naar andere risicofactoren.
De Nederlandse onderzoekers besluiten dat er mogelijk niet meer dan aanwijzingen zijn voor een oorzakelijk verband tussen de magnetische velden rond elektriciteitslijnen en het optreden van leukemie bij kinderen. In Nederland is de impact wel beperkt. Om de twee jaar zou er één geval van kinderleukemie mogelijk verband houden met elektriciteitslijnen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Om een betrouwbare studie op te zetten, zou een willekeurige groep kinderen verplicht in de buurt van een hoogspanningslijn moeten wonen. Dit soort onderzoek is onmogelijk en onethisch, dus moeten wetenschappers zich baseren op ‘observationele studies’. Daarbij komen wetenschappers niet tussen, maar analyseren ze enkel wat er gebeurt.
In dit geval hebben de ouders zelf besloten om bij een hoogspanningslijn te wonen, bijvoorbeeld om financiële redenen. Die keuze houdt verband met bepaalde eigenschappen van de ouders, zoals werkomgeving, sociale status of rookgewoonten. Daardoor is het mogelijk dat niet de hoogspanningslijnen, maar bijvoorbeeld de werkomgeving en levensstijl de kans op leukemie verhogen.
Het besluit dat er ‘aanwijzingen zijn voor een oorzakelijk verband’ betekent concreet dat het bewijsmateriaal beperkt is en dat de invloed van toeval niet uit te sluiten valt.
Veroorzaken hoogspanningskabels kinderleukemie?
ONVOLDOENDE BEWEZEN
Recente studies vonden geen verband tussen hoogspanningskabels en kinderleukemie. Oudere studies wel. Een sluitende conclusie is er dus niet. In elk geval blijkt de impact beperkt. In Nederland is er om de twee jaar één geval van kinderleukemie dat misschien verband houdt met hoogspanningskabels.
Bron: Gezondheid en Wetenschap