Baarmoederhalskanker: hoe kan je jezelf beschermen?
Jaarlijks krijgen in Vlaanderen zo’n 350 vrouwen de diagnose baarmoederhalskanker. Deze traag groeiende kanker is bijna volledig te genezen als hij tijdig wordt opgespoord. Je kan baarmoederhalskanker voorkomen door je te laten vaccineren, al is het geen vrijgeleide. Wat moet je weten? 6 feiten en fabels op een rij.
1. 'Als je om de drie jaar een uitstrijkje laat nemen, kan je meestal baarmoederhalskanker voorkomen'
FEIT
Omdat een vaccinatie niet alle gevallen van baarmoederhalskanker kan voorkomen, is het nodig om regelmatig een uitstrijkje te laten nemen. Vrouwen van 25 tot en met 64 jaar laten het best elke drie jaar een uitstrijkje nemen. Dit is in principe een vrij eenvoudig en pijnloos onderzoek en kan bij de huisarts of de gynaecoloog.
Een uitstrijkje wordt één keer per drie kalenderjaren volledig terugbetaald door de ziekteverzekering.
2. 'Je laat je best vaccineren voor je seksueel contact hebt'
FEIT
Iedereen die seksueel actief is (geweest) kan het humaan papillomavirus oplopen. De Hoge Gezondheidsraad beveelt vaccinatie tegen het HPV-virus bij voorkeur aan voor 9- tot 14-jarigen. Op jonge leeftijd heb je doorgaans nog geen HPV-besmetting en reageert je afweersysteem het best op de vaccinatie.
De Vlaamse overheid biedt gratis vaccinatie aan via het CLB voor meisjes en jongens van het eerste jaar secundair onderwijs. Jongeren van 12 tot 18 jaar die niet via dit programma gevaccineerd werden, kunnen een gedeeltelijke terugbetaling krijgen vanuit de ziekteverzekering.
Jongeren die wel al seksueel contact hadden, kunnen ook nog baat hebben bij de vaccinatie maar dit bespreek je best eerst met je arts.
Wat is baarmoederhalskanker?
Baarmoederhalskanker ontstaat meestal uit cellen in het slijmvlies van de overgang tussen baarmoederhals en baarmoedermond. Vaak ligt het humaan papillomavirus (HPV) aan de basis.
Dit virus is erg besmettelijk en wordt overgedragen door seksueel contact. Ongeveer 80 % van alle vrouwen wordt vroeg of laat besmet zonder dat ze er zelf iets van merken. Meestal ruimt het lichaam het virus binnen de twee jaar zelf op. Gebeurt dat niet? Dan kunnen afwijkende cellen ontstaan die 10 tot 15 jaar na de besmetting kanker kunnen veroorzaken.
3. 'Enkel meisjes moeten zich laten vaccineren'
FABEL
Ook voor jongens is HPV-vaccinatie zinvol. Het virus kan namelijk ook kanker van de geslachtsorganen en de anus, kanker in de hoofd- en halsregio of genitale wratten veroorzaken. Daarnaast kunnen jongens via seksueel contact - ook zonder zelf symptomen te hebben - het virus overdragen op meisjes, bij wie het ook baarmoederhalskanker kan veroorzaken.
4. 'Roken verhoogt het risico op baarmoederhalskanker'
FEIT
Baarmoederhalskanker komt twee keer zo vaak voor bij rokers die besmet zijn met het HPV-virus dan bij besmette niet-rokers. Roken beïnvloedt het afweersysteem waardoor het lichaam meer moeite heeft om het virus te bestrijden. Dit verhoogt de kans op de ontwikkeling van baarmoederhalskanker.
5. 'Ook na de menopauze moet je een uitstrijkje laten nemen'
FEIT
Ook na de menopauze kan je baarmoederhalskanker krijgen. De gemiddelde leeftijd waarop baarmoederhalskanker wordt vastgesteld is 55 jaar. Vergeet dus niet dat een uitstrijkje ook nodig blijft na de vruchtbare periode.
Is het langer dan drie jaar geleden dat je een uitstrijkje liet nemen? Dan ontvang je van het Centrum voor Kankeropsporing tot je 64ste een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker.
6. 'Als je baarmoeder is weggehaald, moet je geen uitstrijkje meer laten nemen'
FABEL
Als je baarmoeder operatief verwijderd werd, betekent dat niet altijd dat ook je baarmoederhals weg is. Enkel als ook je baarmoederhals verwijderd werd, is het niet meer nodig om een uitstrijkje te laten nemen. Twijfel je of een uitstrijkje nog nodig is? Vraag advies aan je huisarts of gynaecoloog.
