Redacteur test uit: klimaatbewust en betaalbaar leven
De lente is het ideale seizoen om schoon schip te maken. Niet alleen je thuis, maar ook je goede gewoontes kunnen misschien een afstofbeurt gebruiken. Hoe maak je duurzame keuzes? En kunnen die ook goed zijn voor je portemonnee? Onze redacteur test het uit en gaat in gesprek met duurzaamheidscoach Chantal van Gent. Ontdek hun waardevolle tips.
Duurzaam leven? Challenge accepted!
Moet ik al mijn gewoontes bij het grofvuil zetten? Zeker niet, ik geef mezelf bij de start een 7 op 10 op de schaal van duurzaamheid: restjes gaan zelden de vuilbak in, de Too Good To Go-app is mijn beste vriend, de rol aluminiumfolie viert intussen zijn derde verjaardag en ook de shampoobar vond de weg naar onze badkamer.
Maar hé, het kan altijd beter. Chantal begeleidt me doorheen mijn duurzame reis.
1. Blij met minder kledij
Mijn XXL-kleerkast barst uit zijn voegen, maar toch heb ik niets om aan te doen. Ik besluit mezelf een shop-stop op te leggen en verwijder de snelkoppeling naar mijn favoriete online modewinkel. Ik wil me vooral meer de vraag stellen: heb ik dit écht nodig?
Gebruik je ’t niet? Verkoop het dan. Ik spring op de Vinted-kar en stel de items te koop die kreunen onder 3 centimeter stof. Tijdens de selectie herontdek ik een leuk rokje en vergeten botjes. En toeval wil, net daarover krijg ik de volgende dag een compliment van vriendinnen.
Ik geef vergeten kledingstukken een tweede kans door ze online te verkopen, waar nieuwe eigenaren ze met liefde zullen dragen.
Je item werd verkocht. Dat ging vlot, maar de koper komt uit Litouwen. Is dat nog eco-logisch?
Chantal: ‘Als koper kan je letten op verkopers uit België, maar als verkoper heb je geen controle over de regio van je koper. Verzenden naar het buitenland heeft beperkte impact in vergelijking met de onzichtbare impact van het productieproces. Verkoop je een jeans op een online platform voor tweedehands kleding? Bedenk dan dat het proces om een jeans te maken - van katoenteelt tot productie - verantwoordelijk is voor ongeveer 80 % van de milieu-impact. Dit omvat niet alleen de CO2-uitstoot en (micro)plasticvervuiling maar ook belasting op grond- en watergebruik. Want wist je dat je 7.000 liter water nodig hebt om een jeans te maken?
Het versturen naar het buitenland heeft dus relatief weinig impact. Op de website ‘Mijn verborgen impact’ kan je eenvoudig je impact berekenen.’
2. Afvalrace
Herbruikbare zakken, drinkflessen en brooddozen om het eenmalig gebruik van verpakkingen te vermijden, zo ver was ik al. Maar een pmd-zak die in recordtijd vol zit? Dat kan beter. Ik analyseer een week lang wat daar allemaal in verdwijnt, met de top drie: yoghurtpotjes, koffiecapsules en verpakkingen van charcuterie.
Ik ga op zoek naar duurzame en betaalbare alternatieven:
- Ik ruil de individuele yoghurtpotjes in voor een literverpakking.
- Om meer dan twee kopjes koffie te zetten, haal ik mijn cafetière tevoorschijn.
- Ik ga voor grotere hoeveelheden kaas in plaats van kleine porties.
- Humus maak ik voortaan snel en gemakkelijk zelf.
Toegegeven, uit gemakzucht nam ik graag de mooi verpakte appels en peren. Die gewoonte verander ik deze week door met mijn eigen groenten- en fruitzakjes naar de supermarkt te gaan. Het is een kleine inspanning die me meteen een goed gevoel geeft.
Tot ik op dit dilemma bots: de bio-komkommer zit in een plastiek verpakking. Kies ik dan beter voor de gewone die niet verpakt is?
Als je 1 op de 100 komkommers moet weggooien, heeft de plastiek verpakking minder impact dan het hele product weggooien
Duurzaamheidscoach Chantal Van Gent
Chantal: ‘De verpakking draagt maar 5 % bij aan de totale uitstoot. Je keuze hangt af van wat jij belangrijk vindt: zero-waste, biologisch, lokale productie, je gezondheid … Het plastiek rond bio-producten dient als wettelijke markering voor bio en verlengt de houdbaarheid, wat verspilling kan verminderen. Bijvoorbeeld, als je 1 op de 100 komkommers moet weggooien, heeft de plastiek verpakking minder impact dan het hele product weggooien.’
'Het draait ook niet alleen om de verpakking, maar vooral om wat je koopt. Het is bijvoorbeeld beter om voor kikkererwten te kiezen in plaats van kip omdat er bij de productie van vlees veel CO2 vrijkomt en dit meer impact heeft op het klimaat. Zelf kies ik voor biologische kikkererwten, die vaak in glas verpakt zijn. Maar uit blik kan ook, beide zijn recycleerbaar.’
3. Eet meer plantaardig
Dankzij mijn vegan vriendinnen weet ik dat plantaardig eten geen synoniem is voor konijnenkost. Behalve ham - ik heb een zwak voor croque monsieurs als lunch - vind je over het algemeen weinig vlees in mijn winkelmandje. Als ik toch vlees koop, dan is het kip of gehakt voor mijn geliefde spaghetti.
De ham schrappen kost me geen moeite en het is zelfs goedkoper. Ook mijn experiment om het gehakt in de spaghetti te vervangen door linzen was verrassend succesvol. Ik toverde zelfs een vol-au-vegan op tafel, en eerlijk gezegd, vol-ledig-au-vertuigd.
Toch ben ik me bewust van de mogelijke valkuilen van ultrabewerkte vleesvervangers die veel zout of vet kunnen bevatten. Onbewerkte opties zoals linzen en kikkererwten zijn niet alleen gezonder, maar ook vriendelijker voor mijn portemonnee.
Ik wissel de Italiaanse klassieker in voor de plantaardige variant. Gemakkelijk, lekker en voedzaam!
4. Digitale detox
Deze uitdaging komt me bekend voor. Nokia 3310, kunnen we weer vrienden worden?
Vooral met internetgebruik moet ik zuiniger omspringen, want de C02-uitstoot van internet is bijna vergelijkbaar met die van de luchtvaart. Hoe zit dat?
Chantal: ‘De CO2-uitstoot van een minuut streamen zou gelijk staan aan de uitstoot van een plastiek zakje. Wanneer je op het internet surft, gebruik je niet alleen een toestel dat rechtstreeks is aangesloten op een stopcontact of batterij, maar ook miljoenen gegevens die zijn opgeslagen op servers. Die servers slurpen veel energie.’
Deze week laat ik streamen naar de tv links liggen en wordt mijn boek mijn nieuwe rechterhand. Dat bespaart energie en laadt tegelijk mijn eigen batterijen op.
De CO2-uitstoot van een minuut streamen zou gelijk staan aan de uitstoot van een plastiek zakje
Duurzaamheidscoach Chantal Van Gent
5. Ik was ecologisch, of ben?
Een gulle portie wasproduct en wasverzachter, heerlijk geurtje toch? Maar laten we eerlijk zijn, dat voel je in je portemonnee.
Wat is een mogelijk alternatief? Zelf wasmiddel maken met wasvlokken. Met een grote doos wasvlokken kan ik 45 liter vloeibaar wasmiddel maken. Omgerekend maar een halve euro per liter. Veel knutselgeduld heb ik niet maar van deze instructies word ik blij: giet kokend water over de zeepvlokken, roer goed totdat de zeep is opgelost, laat 24 uur afkoelen en je zelfgemaakte wasmiddel is klaar voor gebruik. Voeg er nog 2-3 druppeltjes etherische olie aan toe voor een geurtje naar keuze. Ik heb nog enkele lege verpakkingen, perfect om mijn voorraad in te bewaren.
Veel knutselgeduld heb ik niet maar van de instructies om zelf wasmiddel te maken word ik blij.
Ik ben klaar om een wasje te draaien, maar het eco-programma van mijn wasmachine doet er drie keer zo lang over. Kies ik beter een korter programma?
Chantal: ‘Eco-opties zijn meestal goed voor het milieu en kostenbesparend, zelfs als ze wat langer duren. Ze vermijden pieken in energieverbruik door bijvoorbeeld langer te weken, wat zorgt voor betere reiniging en minder waterverbruik. Je kan eenvoudig de energie- en waterkosten van verschillende programma's in de handleiding van je vaatwasmachine vergelijken om slimme keuzes te maken.’
Duurzame balans opmaken
Een week lang groener leven was boeiend. Middenin de dagelijkse drukte nam ik bewust de tijd om duurzame keuzes te maken. Sommige biologische producten waren wat prijziger maar dat compenseerde ik onder andere door zelf wasmiddel te maken en geen vlees te kopen.
Chantals advies om niet te overanalyseren houdt mijn perfectionisme in bedwang: ‘Kies enkele basisprincipes die bij jouw waarden passen, zoals fairtrade koffie voor eerlijke lonen of biologische appels als je bezorgd bent over pesticiden.’
Mijn conclusie: om de balans tussen biologisch en budgetvriendelijk te behouden, wissel ik biologische producten af met gewone producten. Daarnaast wil ik bewuster lokaal inkopen en extra aandachtig besteden aan het verminderen van plastic afval, want life without plastic, it’s fantastic?
Tot 250 euro besparen per jaar? Volg de infosessie
Wil je ook meer weten over klimaatbewust en betaalbaar leven? Tijdens de infosessie geeft duurzaamheidscoach Chantal Van Gent je nog meer handvatten om klimaatbewust en betaalbaarder te leven. Je krijgt direct toepasbare afvalvrije tips, inspiratie om te consuminderen en tips voor in de supermarkt.