Hartaanval: 4 x levensreddend advies
Jaarlijks krijgen ongeveer 15.000 Belgen een hartaanval. Maar wat zijn de symptomen? En hoe bied je eerste hulp? Cardioloog professor Bharati Shivalkar geeft wijze raad die je het best ter harte neemt.
1. Herken een hartaanval
‘Het gekendste symptoom is een benauwende pijn op de borst. Je voelt die pijn in het midden van je borstkas, maar het kan uitstralen naar je linkerarm, je schouder en kaak. Andere alarmsignalen zijn onder andere overvloedig zweten, kortademig zijn, je misselijk of draaierig voelen en zelfs flauwvallen.’
‘Er is vaak een verschil tussen mannen en vrouwen. Vrouwen ervaren symptomen die minder typisch en uitgesproken kunnen zijn. Bij hen zijn de klachten onder meer extreme moeheid, hartkloppingen en maagpijn. Vrouwen signaleren minder vaak pijn op de borst dan mannen.’
‘Waarom? Mannen kunnen belangrijke vernauwingen hebben in een of meerdere kroonslagaders. Dat kan heftige symptomen veroorzaken. Vrouwen hebben kleinere kroonslagaders. Ze hebben vaker minder ernstige vernauwingen, maar op meerdere plekken. Ook hebben ze meer aandoeningen in de zeer kleine slagaders. De minder ernstige vernauwingen zorgen voor minder pijn en eerder voor vermoeidheid.'
2. Helpen doe je zo
- ‘Snel reageren is de boodschap. Hoe eerder het slachtoffer medische zorg krijgt, hoe groter de kans om een hartaanval te overleven of blijvende schade aan het hart te vermijden. Contacteer dus onmiddellijk de Noodcentrale 112. Zeg duidelijk je naam, waar je bent en dat je denkt dat het om een hartaanval gaat.’
- ‘Zorg dat het slachtoffer zo rustig mogelijk blijft en zorg dat die geen inspanningen doet.’
- ‘Is de persoon bewusteloos en heeft die geen normale ademhaling? Begin dan direct met reanimatie. Hou dit vol tot het slachtoffer wakker wordt, beweegt, de ogen opent en normaal ademt of tot de hulpdiensten het van je overnemen. Je kunt onder andere bij het Rode Kruis leren reanimeren. Als er een automatische uitwendige defibrillator (AED) in de buurt is, volg dan de instructies om dit toestel te gebruiken.’
3. Risicofactoren op een rij
‘Veel oorzaken kunnen je kans op een hartaanval vergroten. Bovenaan het rijtje staat een hoge bloeddruk, omdat het aderverkalking bevordert. Een verhoogd cholesterolgehalte, roken, overgewicht, diabetes, stress, een gebrek aan beweging en erfelijkheid zijn ook risicofactoren.’
‘Deze oorzaken zijn dezelfde voor mannen en vrouwen. Er zijn ook factoren die specifiek bij vrouwen het risico verhogen. De menopauze verhoogt bijvoorbeeld het risico op hart- en vaatziekten, onder meer door de verminderde productie van oestrogeen. Verwikkelingen die tijdens een zwangerschap kunnen optreden zoals zwangerschapsdiabetes zijn ook voorbeelden.’
4. Verklein het risico
'Een gezonde levensstijl is heel belangrijk bij het voorkomen van hart- en vaatziekten:’
- ‘Eet gezond en gevarieerd.’
- ‘Beweeg elk dag minstens een half uur.’
- ‘Rook niet.’
- ‘Beperk je alcoholgebruik.’
- ‘Ontspan voldoende en verminder je stress.’
- ‘Zorg voor goede slaapgewoontes.’
‘Laat vanaf je 55ste ook je bloeddruk, je cholesterolgehalte en je gewicht eens bepalen door je huisarts. Je arts kan je verder opvolgen of doorverwijzen naar een specialist. Heeft een van je ouders op jonge leeftijd een hartaanval of beroerte gehad? Dan heb je waarschijnlijk meer aanleg voor een hartaanval en is het beter om al vanaf je veertigste waakzaam te zijn.'
