Quiz: Wat weet jij over de pil?

Wie ontwikkelde de eerste veilige, werkzame pil?

Gynaecologe Anne Loccufier: 'De Amerikaanse arts Gregory Pincus ontwikkelde de allereerste anticonceptiepil. Maar die had ernstige bijwerkingen. Bij het uittesten van die pil vielen er zelfs doden. Ferdinand Peeters, een gynaecoloog uit Turnhout, zocht verder. Hij slaagde erin om de juiste chemisch-hormonale samenstelling te vinden. In 1961 kwam zijn versie van de pil, onder de merknaam Anovlar, op de markt. De uitvinder van de veilige anticonceptiepil is dus een Belg.'

Als je als meisje op jonge leeftijd de pil neemt, dan heeft dit een medisch gevolg. Welk?

'Meisjes die met de pil starten, stoppen met groeien. Maar als meisjes seks hebben, is een vorm van anticonceptie nodig natuurlijk. Of ze starten met de pil als behandeling van pijnlijke en hevige maandstonden of acne. Voor meisjes van amper 12 jaar met die klachten zal ik de pil niet voorschrijven. Want dan gaan de groeischijven dicht. In dat geval behandel ik de symptomen met pijnstillers en medicatie om de hoeveelheid bloedverlies te verminderen. Bij meisjes en vrouwen die geen seks hebben, 

Waarom nemen jonge meisjes beter geen koperspiraal?

'Er bestaan twee soorten spiraaltjes: het koperspiraal en het hormonenspiraal. Jonge meisjes gebruiken het koperspiraal beter niet. Het koperspiraal verhoogt het risico op infectie en leidt tot hevigere menstruatie. Bovendien is het minder betrouwbaar dan de pil. Bij meisjes en vrouwen die nog niet zwanger geweest zijn, raad ik een koperspiraal dan ook af wegens een grotere kans op onvruchtbaarheid ten gevolge van infectie. Het hormonenspiraal heeft die nadelen niet en is dus gerust een optie voor jonge meisjes.'

Beschermt de pil ook tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's)?

'De pil beschermt niet tegen soa's. Daarom is het raadzaam om in een nieuwe (minder dan 2 jaar durende) of niet–exclusieve relatie bij de anticonceptie ook het condoom te gebruiken. In de realiteit wordt een condoom niet altijd gebruikt. Sommige meisjes en vrouwen vertellen dat zij dat wel willen, maar hun partner niet zo ver krijgen. Ik moedig hen aan om het toch te blijven bespreken. Als de relatie goed zit, zal het condoom geen struikelblok zijn.'

Welke bijwerkingen heeft de pil?

'De pil bevat oestrogeen en progesteron. Die hormonen hebben een invloed op je lichaam gedurende de weken dat je de pil slikt. Een hoger of lager libido, vocht vasthouden, spanning in de borsten en een grotere kans op een trombose zijn mogelijke gevolgen. In de week dat je de pil niet neemt, zullen je bloedvaten iets meer uitzetten en hoofdpijn of migraine veroorzaken. Het is belangrijk om die bijwerkingen aan te kaarten. Dan kunnen we daar de anticonceptie op aanpassen. Voor iedereen is er een passend middel. Soms wordt de pil in een adem genoemd met borstkanker, maar het is niet bewezen dat de pil een groter risico geeft op borstkanker. Wellicht is dat zelfs niet het geval. Maar als een vrouw borstkanker heeft, moet ze wel stoppen met de pil.'

Welke medische voordelen heeft de anticonceptiepil?

'Wie vijf jaar de pil neemt, heeft zes keer minder kans op eierstokkanker. De eierstok wordt minder geïrriteerd omdat er door de pil minder of geen eisprong is. De pil slikken tussen 40 en 50 jaar vermindert de kans op baarmoederkanker. Doordat een onregelmatige menstruatiecyclus verdwijnt, blijft er minder of geen slijm in de baarmoeder. Het is wetenschappelijk bewezen dat dat het risico op poliepen die kunnen uitgroeien tot baarmoederkanker beperkt. Baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door het Humaan Papilloma Virus. De anticonceptiepil heeft hierop dus geen invloed.'

Tot welke leeftijd is de pil gratis?

'Tot de leeftijd van 25 jaar betaalt de ziekteverzekering de meeste pillen en ook andere anticonceptiemiddelen volledig terug. Jonge meisjes moeten dus niets uit eigen zak betalen. De apotheker rekent meestal af via de regeling betalende derde. Meisjes hebben wel een voorschrift nodig van de arts voor anticonceptiemiddelen. Voor het consult bij de arts betalen ze wel remgeld.'