Tijd voor jezelf: een levenslang warm bad
Een verfrissende strandwandeling, een avond gezellig onder een dekentje tv-kijken of een uurtje dobberen in bad. Tussen alle drukte door dingen doen die je leuk vindt, is belangrijk. Maar mag het ook iets meer zijn? We vroegen het aan Daan Gielen (31), klinisch- en gezondheidspsycholoog binnen het team Mentaal Welbevinden van het Vlaams Instituut Gezond Leven.
Tijd voor jezelf is bijzonder waardevol als je die met anderen doorbrengt
Daan Gielen
Me-time, wat is dat?
Daan Gielen: ‘De populaire term me-time gebruik ik liever niet. Ik leg straks uit waarom. Tijd voor jezelf is beter. En die valt dan weer onder het ruimere begrip zelfzorg.’
‘In de enge betekenis is het tijd vrijmaken voor dingen waar je deugd van hebt. Meestal zien we het als een beloning voor onszelf. Je gunt jezelf een pleziertje.’
En in de ruimere betekenis?
‘Tijd voor jezelf gaat verder dan een genotsmoment om voor eventjes al het onaangename in jezelf en om je heen te vergeten. Natuurlijk mag het leven tof zijn, maar negatieve gevoelens horen bij het leven. We hoeven die niet te verdringen. Ze vertellen ons iets over onszelf.’
‘Zelfzorg is werken aan je welbevinden op lange termijn. De geluksdriehoek van het Vlaams Instituut Gezond Leven kan daarbij richtinggevend zijn. Die steunt op drie pijlers: je goed omringd voelen, je goed voelen en jezelf kunnen zijn. Die eerste pijler lijkt evident. Dat zijn je geliefden en dierbaren, maar dit is ook de verbinding die je hebt met je ruimere omgeving en de samenleving. De vragen Voel je je goed? en Kun je jezelf zijn? laten zich minder snel beantwoorden.’
Hoe gaan we op zoek naar die antwoorden?
‘Je hoofd leegmaken en wat je bezig houdt van je afschrijven, is een begin. Teken het desnoods. Je hoeft daar verder niets mee te doen, maar je neemt er wel afstand van. En zoek de buitenlucht op. Ga naar het park, het bos, het water … Luister naar de vogels.’
‘Er bestaan oefeningen die je uitnodigen tot zelfreflectie en je doen nadenken over hoe je de tijd voor jezelf wilt invullen. Stel dat je wakker wordt en al je problemen zijn opgelost. Wat ga je dan doen in je leven? Of je viert je 100ste verjaardag en iedereen die je graag hebt gezien, geeft een speech. Wat wil je dat die mensen vertellen? Dat je veel volgers had op Facebook? Of wil je horen dat je altijd klaarstond om op je kleinkinderen te passen?’
‘Nu begrijp je allicht waarom ik niet dol ben op de term me-time. Mij-tijd klinkt egoïstisch. De mens is een sociaal wezen. Tijd voor jezelf is bijzonder waardevol als je die met anderen doorbrengt. Het hoeft dus niet altijd alleen te zijn.’
Hoe combineer je tijd voor jezelf met een gezinsleven?
‘Misschien is je partner ook op zoek. Maar iemand moet koken, de was doen en de kinderen in bed stoppen. Wil je partner ’s avonds joggen en jij ook, maar iemand moet bij de kinderen blijven? Neem jullie agenda’s en maak concrete afspraken.’
‘Er schuilt echter een gevaar in leuke dingen doen. Sommige mensen verplichten zichzelf om te joggen, op de racefiets te stappen of de laatste nieuwe Netflix-serie te kijken. Als tijd voor jezelf een competitie wordt met en tegen jezelf, of om te voldoen aan een ideaalbeeld, dan kunnen fijne activiteiten een dwang worden.’
‘Tijd voor jezelf is stilstaan bij de keuzes die je maakt. Wil je elk weekend naar het voetbal of laat je de match voor één keer schieten om naar het schoolfeest van zoon- of dochterlief te gaan? Erken voor jezelf dat deze keuzes niet altijd gemakkelijk zijn.’
Sommige factoren hebben we niet zelf in de hand, toch?
‘Dat is zo. Wil je yogaoefeningen doen? Super! Maar als je die moet doen in een koud huis met beschimmelde muren, dan word je daar niet gelukkig van. De overheid en lokale besturen hebben een belangrijke rol te vervullen. Een degelijke huisvesting en een groene leefomgeving zijn van groot belang. Het individu kan niet alles zelf oplossen.’
‘Wat het beroepsleven betreft, is er tegenwoordig meer aandacht voor de balans tussen werk en vrije tijd. Dat is goed, maar als wederdienst voor die privileges mag de werkgever de druk op zijn medewerkers niet almaar opvoeren.’
Je goed voelen, jezelf kunnen zijn, wat doet dat uiteindelijk met een mens?
‘Je krijgt rust in je hoofd. Je brein functioneert beter. Je stelt je open voor het positieve en trekt een buffer op tegen alles wat negatief bij je binnenkomt. Automatisch leidt dit tot minder stress en spanning.’