Redacteur test uit: een week zonder smartphone
Van hotspot naar notspot
Op de zondag voor mijn smartphonedetox, licht ik mijn vrienden en familie in dat ik een week offline ga. Wil je me bellen als de locatie of het uur van onze afspraakjes verandert? Snel maak ik een Insta-story om iedereen op de hoogte te brengen. Daarna scroll ik nog wat er te scrollen valt en voor ik ga slapen wissel ik mijn smartphone in voor een gsm, een afgeleide van de Nokia 3310. Vervolgens stuur ik mijn smartphone-duim een week op congé. Of misschien komt die nog van pas bij Snake?
Ik stuur mijn smartphone-duim een week op congé. Of misschien komt die nog van pas bij Snake?
Elien Steen
Maandag
Magnetisch veld
De beste uitvinding van de smartphone? Het instelbare volume van je wekker en beltoon. Maandagochtend word ik gewekt door torenhoge toetsenbordtonen. Goeiemorgen!
Ik ben nog geen uur wakker en mis mijn apps al. Moet ik via een papieren overschrijvingsformulier betalen voor het geschenk voor mijn net bevallen collega? Hoe vul ik mijn belastingaangifte in zonder te bewijzen itsme?
Mijn hand wordt als een magneet getrokken naar de plaats waar mijn smartphone altijd ligt. Maar helaas, op mijn vervangtelefoon valt er niets te zien. Vijf minuten later gebeurt het weer. En nog eens. Ik besluit mijn telefoon uit het zicht te leggen. Uit het oog, maakt het minder hard?
Halverwege de dag voel ik me behoorlijk onrustig. Wat is er allemaal gezegd op WhatsApp? Is er last-minute een terrasje gepland?
’s Avonds ga ik met vrienden gezellig uit eten. Ik werd op de valreep uitgenodigd. Toch kan ik het niet laten om naar mijn tas te grijpen en te checken of er meldingen zijn. Mijn hersenen zijn duidelijk nog niet aangepast aan deze smartphonevrije week. Wat me opvalt, is dat ik geen delen van het gesprek mis omdat ik tussendoor een berichtje beantwoord .
Dinsdag
Hallo FOMO
Moet ik een jas meenemen? Gaat het vanavond regenen? Het zijn vragen die ik tot vorige week instant kon beantwoorden door mijn symbiose met de weer-app. Dan maar zelf eens voelen hoe warm het buiten is. Onwetend zonder kway de deur uitstappen, het voelt als een risico.
Na de lunchpauze mis ik mijn smartphone echt. Oppervlakkig staren naar wat anderen doen, kunnen lachen met Insta-reels, onzinnige berichten sturen via WhatsApp en afspreken wat we na het werk gaan doen … Daar is het dan, de FOMO.
Bij gebrek aan feed voorzie ik mezelf van waardige voeding in de Colruyt. Aan de kassa maakt mijn hoofd de reflex om bij te benen met de Instagram-stories. Maar helaas, dat is geen optie meer. Dus ik kijk ongegeneerd in andere mensen hun winkelkar. Het is eigenlijk best vermakelijk om aan de hand van de boodschappen te raden wie erachter zit. Mevrouw, klantenkaartjes of bonnetjes? Ai, vaarwel extra korting zonder de Xtra-app op zak.
’s Avonds belt een vriendin mij om te vragen hoe het met me gaat. Bellen doen we anders nooit, maar het is fijn om even te kletsen en plannen te maken voor het weekend. Dit is al het vierde telefoontje op twee dagen tijd en ik moet zeggen dat deze efficiënte communicatie me sterk bevalt.
Op de ontbijttafel vind ik instructies voor ons afspraakje in papieren apps: een routebeschrijving van Google Maps en de benodigdheden uit Bring, onze boodschappen-app
Elien Steen
Woensdag
Boterhammen met kaas en apps
Gelukkig gaat mijn lief helemaal mee in dit experiment. Op de ontbijttafel vind ik instructies voor ons afspraakje in papieren apps: een routebeschrijving van Google Maps en de benodigdheden uit Bring, onze boodschappen-app. Instagram heeft hij vervangen door een Kodak, Spotify door uitgeprinte songteksten en Strava door een fietskaart. Dit is het eerste moment dat ik blij ben dat ik geen smartphone heb.
Ik maak me vandaag opmerkelijk minder zorgen over wat ik mis in de online wereld. Mijn telefoon plakt niet meer aan mijn hand. Als er iets belangrijks is, zullen ze mij wel bellen.
Nu de rust in mijn hoofd is teruggekeerd, besef ik ook hoe geconcentreerd ik kan werken. Mijn productiviteit is er ongetwijfeld op vooruit gegaan nu er geen 36 tabbladen in mijn hoofd openstaan. Zelfs mijn vrije tijd breng ik meer gefocust door. Vorige week zou ik tijdens het lezen van twintig pagina’s in mijn boek zijn onderbroken door de Scrabble-app, Instagram, WhatsApp, Vinted … Ik geniet duidelijk van het singletasken.
Donderdag
Comic Sans MSteen
Vier gebogen nekken verwelkomen mij deze ochtend op het werk. Pijnlijk om te beseffen hoe ik de vijfde gebogen nek zou zijn. Gezellig he? Schuldbewust worden de digitale lijnen verbroken. En het mag gezegd worden, die extra tijd voor smalltalk is waardevol voor de teamspirit.
Intussen ligt er een hoop volgekrabbelde papieren op tafel. Nu de notitie-app uit mijn leven verdwenen is, hang ik aaneen van lijstjes. Mijn to do’s, boodschappenlijstjes, planning … Ik was vergeten hoeveel voldoening het geeft om iets van een lijstje te kunnen schrappen. Maar eerlijk gezegd lezen notities aangenamer in Arial dan in mijn handgeschreven Comic Sans MSteen.
Vrijdag en weekend
Mij wel bellen
Het went stilaan dat de decibels van een straaljager mij wekken. Weekendplannen maken zonder WhatsApp of sms is geen evidentie maar het lukt. Stiekem ben ik blij dat ik de 50 voorbereidende berichten gemist heb. Ik krijg telkens de coördinaten en het uur doorgebeld, gemakkelijk zo.
App-laus voor mezelf
Zondagavond krijg ik mijn smartphone terug maar ik wil nog even genieten van de rust. Op maandag bereid ik me voor op de stroom van notificaties. Gelukkig ben ik niet gevoelig voor lichtflitsen, want het scherm bleef maar flikkeren. Ik werk snel de belangrijkste gesprekken bij en leg daarna mijn telefoon weg. Het voelt een beetje als 1 januari: hopelijk kan ik deze goede voornemens even volhouden.
Ben ik verslaafd?
De analyse van Lieven De Marez, professor media, technologie & innovatie bij imec en Universiteit Gent
‘De gemiddelde Vlaming gebruikt zijn smartphone drie uur per dag, terwijl jij met twee en een half uur onder dat gemiddelde zit.’
‘Je dacht, net als een derde van de Vlamingen volgens de Digimeter-enquête, dat je verslaafd was aan je smartphone. Maar het is belangrijk om onderscheid te maken tussen verslaving, afhankelijkheid en conditionering. Verslaving gaat gepaard met een gebrek aan controle, conflicten en negatieve gevolgen voor je werk en sociaal leven. In jouw geval werden vooral conditionering en afhankelijkheid duidelijk, waarbij je instinctief reageert op berichten op WhatsApp.’
‘Wil je dit veranderen? Dan is een abrupte stop te drastisch. Je kunt beter een week lang je patronen observeren en ontdekken waar je het meeste tijd aan besteedt. Bekijk bijvoorbeeld welke treintjes je maakt, dat is een reeks van apps die je onbewust na elkaar opent. Het begint met een nieuw berichtje op WhatsApp, daarna dwaal je af naar Instagram en de weer-app, check je je mails en lees je nog wat nieuwsberichten. Voor je het weet ben je 20 minuten verder.’
‘Na het bestuderen van je patroon kun je proberen om deze gewoontes te doorbreken:
- Zet je meldingen uit of plaats de afleidende apps op het tweede of derde tabblad.
- Beperk je smartphonegebruik in tijd en ruimte, bijvoorbeeld door ’s avonds in je zetel 15 minuten te reserveren om je WhatsApp-berichten te beantwoorden.
- Spreek met je collega’s af om tijdens sommige vergaderingen je telefoon en computer aan de kant te leggen. Zoals je hebt gemerkt, zal dit de teamgeest ten goede komen.’
‘Succes alleszins met je voornemens!’