Bulken en cutten: hoe gezond is dit fitnessfenomeen?

Bulken en cutten. Wie regelmatig een bezoekje aan de fitness brengt, heeft er ongetwijfeld al over gehoord. Ook de gemiddelde TikTokker zag het fenomeen al eens passeren op social media.

Maar wat is dat nu precies, bulken en cutten? En is dat eigenlijk wel gezond? We vroegen het aan fitnessfanaat Bart Raes (28), die tot voor kort twee keer per dag intensief sportte.

Eerst bulken, dan cutten

‘Bulken is de overdreven inname van calorieën en eiwitten, om massa bij te komen’, vertelt Bart. ‘Vervolgens ga je hard sporten om die extra massa in spieren om te zetten. Cutten is net het tegenovergestelde: je gaat mindereten om vetmassa te verliezen, maar je blijft sporten om je spiermassa te behouden.’

‘Bulken doe ik tijdens het winterseizoen. vertelt Bart. ‘Ik eet dan zo’n 3200 calorieën per dag. Dat is veel, maar door de hele dag door calorierijk te eten met hier en daar een proteïneshake, kom je daar snel aan.

In aanloop naar de zomer ga ik cutten. Dan eet ik ongeveer de helft minder calorieën en sport ik twee keer per dag. Of ik me daar goed bij voelde? Niet bepaald, nee. Cutten ging steeds gepaard met een hongergevoel, terwijl ik tijdens het bulken constant een opgeblazen gevoel had.’

Iedereen gezondheidscoach

‘Ik haalde mijn informatie vooral van het internet’, bekent Bart. Of dat allemaal even betrouwbaar is, betwijfelt hij. ‘Online kun je heel wat vinden over bulken en cutten, van wetenschappelijk onderbouwde verslagen tot onbetrouwbare TikToks. Eenmaal je gebeten bent door het sportvirus, staat je feed vol filmpjes, reclameboodschappen en artikels. Kritisch omgaan met deze constante informatiestroom is niet altijd makkelijk.’

Bart houdt dit ritme al drie jaar aan. Of deze extreme levensstijl hem al veel opgebracht heeft? ‘Ik had eigenlijk verwacht dat ik ondertussen veel gespierder zou zijn. Versta me niet verkeerd, ik vind dat ik er best goed uitzie, maar het verschil is niet zo groot.’ Maar dit dieet eiste ook zijn tol. ‘Sinds twee maanden ben ik in behandeling voor nierstenen. Het gevolg van een onbegeleid en ongezond dieet, volgens de dokter.’

Bart sluit af met een gouden raad: ‘Tegenwoordig kan iedereen zich bijna gezondheidscoach noemen. Volg dus enkel advies van diëtisten of voedingsconsulenten. Luister zeker niet naar zelfverklaarde gezondheidsgoeroes.’

En wat zegt de dokter?

Bulken en cutten is een trend uit de bodybuilding, en zeer populair bij jongeren. Zorgwekkend? ‘Niet per se’, volgens Elise Rummens, coach training en voeding in de krachtsport, wereldkampioene powerliften en arts. ‘Maar krachttraining doe je best onder begeleiding van professionals, met ingebouwde rustperiodes. Het probleem is vooral dat veel jongeren het, net zoals Bart, verkeerd aanpakken. Dat kan nadelig zijn voor je gezondheid, en dit wel om de volgende redenen.’

Valkuilen

'Een onevenwichtig dieet, zoals de overdreven inname van calorieën en eiwitten, kan leiden tot complicaties zoals stofwisselingsziektes, nierproblemen, diabetes en overgewicht. Bovendien is eiwitrijk eten ook duur.’ Elise raadt dan ook aan om begeleiding te zoeken bij een diëtiste of personal trainer met kennis over voeding. Sportarts Tom Teulingkx bevestigt dit. ‘Vooral dirty bulken, ofwel buitengewoon veel fastfood eten om snel massa bij te komen, heeft enorme gezondheidsrisico’s. Hart- en vaatziektes zijn daarbij slechts het topje van de ijsberg.’

Dat brengt ons meteen bij het tweede pijnpunt, want met een extreem dieet gaan vaak supplementen gepaard. 'Proteïneshakes of pilletjes bevatten vaak hormonen of bepaalde stoffen die schadelijk zijn. Daar moet je echt mee opletten’, waarschuwt Tom.

Wie denkt zijn gezondheid op peil te houden met dagelijkse gewichten te heffen, vergist zich. Elise: 'Als je traint breng je in feite spierschade toe. Door voldoende te eten kunnen je spieren herstellen en kweek je extra spiermassa. Belangrijk daarbij is om je spieren af en toe rust te gunnen. Anders overbelast je je spieren en kunnen ze niet voldoende herstellen. Bouw dus voldoende rustdagen in. Tijdens zo'n rustdag kun je bijvoorbeeld aan cardio doen, of gewoon even pauze nemen.’

Ten slotte moet je je afvragen waarom je dit doet.’ De gezondheidsvoordelen moeten voorop staan, extremen zijn nooit goed’, besluit Elise. ‘Vergeet niet: een gezond lichaam en je goed in je vel voelen is belangrijker dan een strakke sixpack.’